Intervista e plotë e Kryeministrit të Kosovës, Hashim Thaçi, për Emisionin Top Show të Alban Dudushit, në Top Channel.

 

Dudushi: Ndërkohë që ju jeni në Tiranë, Kryeministri i Serbisë ndodhet sot në Graçanicë, në Kosovë…

Thaçi: Kryeministri i Serbisë ndodhet sot në Kosovë me lejen e Qeverisë së Republikës së Kosovës. Është një premierë filmi dhe ai ka kërkuar të ketë një vizitë private. Një vizitë e cila nuk ka ndonjë rëndësi të veçantë, por është një vizitë krejt private dhe me lejen e gjithë institucioneve të Kosovës e cila ndodh në Grashanicë. Kështu që është diçka krejt normale. Një pranim nga ana jonë krejt normal, institucional, shtetëror. Por edhe ftesa e tij,  vizita e tij është krejt normale dhe nuk duhet të ekzagjerohet, të dramatizohet dhe të dërgohen mesazhe që me të vërtetë nuk janë në interesin e askujt. Mendoj që këto vizita dhe takime që kanë ndodhur e do të ndodhin, të merren si diçka krejt normale.

 

Rrëfimi për UÇK

Dudushi: Dalja juaj e parë  publike ishte më 30 maj 1992 në një fjalim që keni mbajtur në Llaushë kur është vrarë Sami Babaj. Ju keni deklaruar që populli një ditë do ta gjejë rrugën e reagimit, jo vetëm me dy gishtërinjtë V, në shenjën e fitores, por edhe me gishtin e këmbëzës. Në fakt, asokohe, shumëkush ishte i bindur se rruga drejt pavarësimit ishte rruga e paqes,  e frymëzuar dhe e udhëhequr nga Ibrahim Rugova. Ju vetë, kur bënit këto deklarata, kishit dyshim se Rugova kishte të drejtë dhe jo ju që donit luftën?

Thaçi: Realisht unë kam qenë një nga udhëheqësit e lëvizjes studentore  të viteve “88-“89- “90. Në kohën kur zhvillonim një betejë për rrëzimin e Partisë Komuniste në Kosovë dhe të Jugosllavisë në Kosovë dhe të përpjekjeve tona për liri. Sepse ne jemi ballafaquar edhe me sistemin komunist edhe me pushtimin serb. Kemi zhvilluar dy beteja në të njëjtën kohë. Me rënien e sistemit komunist, me fillimin e sistemit pluralist politik, mund të flasim për atë pluralizëm  në atë masë që lejonte Serbia. Serbia lejonte që të shahej dhe të bëhej zhurmë apo të mbaheshin edhe konferenca për shtyp, por çdo veprim konkret për largimin e Serbisë nga Kosova sanksionohej, dënohej dhe ndëshkohej shumë rëndë. Kam qenë edhe  prorogator studenti  i Universitetit të Prishtinës. Kemi vazhduar aktivitetin në kuadër  të Lëvizjes Popullore për  Republikën e Kosovës  që është e vetmja organizatë politike , konkrete që organizonte protesta, demonstrata me kërkesën për Kosovën Republikë. Natyrisht në atë kohë me vise shqiptare sepse Jugosllavia ekzistonte ende. Që do të përfshinte shqiptarë nga Maqedonia, Presheva, Medvegjë dhe Bujanovc.

Dudushi: Po shqiptarët e Malit të Zi?

Thaçi: Po edhe ata të Malit të Zi. Prishtina ishte një qendër e rinisë së shqiptarëve në Ish Jugosllavi,Universiteti i Prishtinës.  Dhe i jepte mundësi njerëzve  të njiheshin me njëri-tjetrin, të takoheshin, të bisedonin dhe të koordinoheshin me njëri-tjetrin për kauzën e lirisë së shqiptarëve  në atë periudhë kohore.  Pastaj me ato ndryshime që ndodhën dhe reflektimet që vinin ditë pas ditë, muaj pas muaji  dhe shtimin e presionit dhe dhunës nga ana e Serbisë dhe gjërat qartësoheshin se  nuk mund të ketë demokraci pa liri. Dhe këtu ka qenë edhe dallimi në orientimin dhe koncepte se unë kam qenë me bashkëveprimtarët e mi, bashkëluftëtarët e mi të përcaktuar se do të fitojmë lirinë atëherë mund të flasim për ndërtimin e demokracisë.

Dudushi: Liri nëpërmjet luftës?

Thaçi: Lufta ka qenë mjeti i fundit. Ne jemi përpjekur me të gjitha format dhe mundësitë. Nuk kemi filluar rezistencën e armatosur sepse kemi dashur luftën.  Përkundrazi, por ka qenë e vetmja mundësi për të filluar rezistencën politike dhe ushtarake për të dërguar mesazhe që më të qartë që në Kosovë po fillon rezistenca e armatosur dhe që në Kosovë nuk do të mund të ketë qëndrim të mëtutjeshëm të rehatshëm të Serbisë. Dhe krejt orientimi, potenciali ,energjia jonë e  përpjekjeve ka qenë e drejtuar  kundër prezencës, ushtrisë, policisë, administratës serbe. Dhe çdo punë që është bërë edhe prej lëvizjeve politike etj, partive politike etj. Ne e kemi mirëpritur, përshëndetur, kemi ofruar bashkëpunim dhe kemi punuar maksimalisht që të realizonim objektivat tona…

Dudushi: Ju po thoni që kishte filluar aksioni juaj si LPK edhe në drejtim të një rezistence jo vetëm paqësore ndaj makinerisë pushtuese serbe në atë periudhë. Kjo ju vinte përballë gjithë administratës shtetërore serbe dhe natyrisht gjithë mekanizmave të dhunës që kishte  Serbia në Kosovë. Por a ju vinte kjo përballë, a kishte përplasje edhe me krahun paqësor?

Thaçi: Nuk mund të them që kishte përplasje. Por theksova, zakonisht njerëzit për arritjen e objektivave zgjedhin rrugën më të lehtë. Dhe më e lehtë ishte të propagandohej se  ne do të fitojmë lirinë me thirrje për mbështetje ndërkombëtare, me angazhime thjesht politike ditore deri në atë masë sa lejonte Serbia, me konferenca për shtyp. Unë i çmoj gjithë ato konferenca për shtyp, ato  angazhime të njerëzve që kanë punuar në atë kohë. Por unë personalisht, bashkëluftëtarët e mi, bashkëveprimtarët e mi kemi qenë të bindur. Dhe më tepër jam bindur duke punuar në Universitet duke i njohur dhe  kuptuar kushtet dhe  rrethanat  që ekzistonin në atë kohë në skenën politike kosovare, akademike, intelektuale, të njerëzve të  shoqërisë civile, të mediave që kanë qenë të mbyllura në atë kohë, ekzistonte vetëm një medium ditor që u hap më vonë, një medium, një e vërtetë, një  zë. Jo tjetër. Kështu që filloi gradualisht që gjithë procesi të qartësohej dhe ne filluam të veprojmë konkretisht. Por mund të them që edhe në kuadër të Lëvizjes Popullore të Republikës së Kosovës kishte opinione të ndryshme për hapat e mëtutjeshëm. Lëvizjen Popullore të Lëvizjes së Kosovës Tranzicioni i “90-ës nuk e ka gjetur të përgatitur.  Prandaj është dashur kohë, mund, përpjekje, debat i brendshëm që të përcaktohemi ; të vazhdojmë si parti politike, të legalizohemi gjë që kishte kërkesa , të mbetemi ashtu mix gjysmë organizatë ilegale dhe si formë partie politike. Kishte dhe individë në veçanti prej të burgosurve politikë që të inkuadrohen brenda për të marrë kalanë nga brenda, por disa mbetën brenda  kalasë dhe s’dolën kurrë. Dhe ka qenë orientimi ynë, i bashkëluftëtarëve tanë që të veprojmë konkretisht kundër ushtrisë dhe policisë serbe.

Dudushi: Dhe pika decizive ka qenë në Kollare të Kërçovës në “93-in. Aty ka pasur një debat të madh?

Thaçi: Po, takimi i Kërçovës ka qenë në pranverë të 1993. Në atë kohë kishin filluar veprimet konkrete kundër ushtrisë dhe policisë Serbe në Drenicë. Kishte ndodhur konflikti me komandantin Adem Jashari në Prekaz. Rezistenca e tij ndaj policisë Serbe, në fund të vitit1991. Pastaj veprimet konkrete në vjeshtë në Drenas më 1992 kundër ushtrisë dhe policisë serbe dhe veprimet e mëtutjeshme të vitit 1993 në pranverë. Por në Kërçovë ka qenë një përcaktim i qartë i mi dhe i të tjerëve se Lëvizja Popullore e  Republikës e Kosovë të marrë rolin që i takon dhe që e presin qytetarët e Kosovës për të mbështetur fuqishëm rezistencën politike dhe ushtarake që kishte filluar si bërthamë e parë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Kështu që nga fillimi i rezistencës së armatosur mund të flasim si Ushtri Çlirimtare të Kosovës, jo më tutje për një lëvizje të caktuar. Kemi menduar se si ushtri njerëzit do ta shikonin më afër, pa menduar për parti, për ideologji, pa regjion, por vetëm interesin kombëtar dhe përpjekjet për liri. Kjo ka qenë rruga më e thjeshtë që kemi zgjedhur dhe rruga e vetme për të fituar lirinë. Për mua dhe bashkëluftëtarët e mi ka qenë rruga më e thjeshtë të adaptoheshim në atë jetën monotone politike, në një periudhë kur gjithë rinia e Kosovës vendosej me të madhe jashtë vendit kur nisi projekti i  shtëpive shkolla. Por gradualisht, kaluan vitet u zgjeruam, u forcuam, u riorganizuam dhe arritëm në një masivizim jo vetëm në Drenicë i atyre atdhetarëve, luftëtarëve, intelektualëve, dijetarëve, por edhe në pjesë të tjera të Kosovës kur ndodhi ngjarja e Dejtonit kur ndodhi dëshpërimi i madh në Kosovë dhe u forcua Ushtria Çlirimtare që ishte momenti i kthesës.

Dudushi: Kjo do të vinte më vonë. Por në atë kohë debatet ndodhnin mes rinisë urbane të Kosovës (të paktën kjo përshtypje ishte krijuar në Tiranë), e cila ishte më afër  idesë së lëvizjes paqësore e ndarë nga pjesa tjetër rurale e Kosovës që ishte prirur drejt luftës. Është e vërtetë kjo?

Thaçi: Jo. Rinia kosovare gjithmonë  ka qenë e paracaktuar për rezistencë dhe gjithmonë angazhimet kanë filluar për liri të vendit në Prishtinë, konkretisht në Universitet, më 1968, 1981 për Kosovën Republikë kanë filluar nga studentët dhe në vitet 1991, 1992, 1993 ka pasur demonstrata. Njerëzit në një formë a tjetër i kanë kontribuar krijimit të klimës për rezistencë politiko ushtarake dhe gjithmonë kanë qenë të bindur se ashtu nuk fitohet liria, por mundësitë kanë qenë tepër të kufizuara dhe natyrisht …

Dudushi: Ka qenë frika?

Thaçi: Nuk mund të them frika, por pamundësia për të rezistuar ka bërë që të ketë vlime, debate të ndryshme politike dhe gradualisht kur nisi rezistenca, që ka pasur njerëz që mund të ishte mirë të përgatitej opinion publik me gazeta, por ka nga ata që kanë menduar që Serbia në 24 orë Kosovën e gëlltit apo e zhvendos në Shqipëri a Maqedoni dhe vende të tjera. Por mendoj se  rinia Kosovare, qytetarët  kanë  qenë të privuar nga liritë, ekzistenca e shumë gjërave, por mundësia e vetme për të ruajtur ekzistencën ka qenë mesazhi i fillimit të rezistencës politike dhe ushtarake. Të gjithë njerëzit e kanë dashur lirinë e Kosovës dhe në një farë mënyrë të gjithë kanë kontribuuar dhe kanë qenë luftëtarë. Në atë kohë ka qenë sakrificë vetëm të qëndroje në shtëpi në Prishtinë sepse kishte pasiguri në çdo moment.  Qoftë në shtëpi, në rrugë, në lëvizje, qoftë në restorant, në vende ku rinia kalonte kohën, në ato shtëpi shkolla. Pra kontributi i njerëzve ka qenë i rëndësishëm dhe unikal sepse u bashkuan për të rezistuar. Ndodhi për herë të parë uniteti i madh i të gjithë njerëzve kundër Serbisë .

Dudushi: Në ‘93 ju dolët për herë të parë në legalitet, në atë kohë kur gjykata serbe e Prishtinës dha dënimin në mungesë për ju, Adem Jasharin dhe për disa të tjerë. Ishte kjo periudha kur ju dolët në Shqipëri?

Thaçi: Korrik ‘93 ndodhën arrestime masive në shumë vendbanime të Kosovës nga radhët e Lëvizjes Popullore për Republikën e Kosovës , të Lëvizjes Kombëtare për Çlirimin e Kosovës por këto arrestime ndodhën pasi kishte nisur rezistenca politiko-ushtarake. Është mirë që në këtë kohë shumë njerëz nuk kanë qenë të involvuar në procesin e  rezistencës. Disa u goditën rëndë, disa u dekonspiruan, disa u burgosën e pastaj u dënuam rëndë dhe disa u dënuan në mungesë. Me rëndësi është që formacioni vazhdoi punën, bërthama nuk u godit dot nga serbët. Nuk arriti që Serbia të ndalojë punën. Gjatë ekspeditës së tyre erdhën në shtëpinë time, bastisën familjen, goditën familjen por unë nuk kam qenë aty. Pastaj kemi kaluar në një jetë klandestine. Kam bërë lëvizje në Maqedoni, Preshevë, Shqipëri. Që këtu do lëviz e do shkoj të përshëndes të gjithë ata njerëz që më kanë qëndruar afër në ato vite të vështira gjatë ‘93, ‘94 qoftë në Maqedoni, qoftë në Preshevë.

Dudushi: Po në Shqipëri kush ju ka pritur?

Thaçi: Ardhja ime e parë në Shqipëri, Tiranë  ka qenë në fillim të vitit “92. Në atë kohë ka qenë komandanti Adem Jashari dhe njëri prej themeluesve të ushtrisë Jakup Nura dhe ka qenë Kadri Veseli që në atë kohë ishte në Tiranë student, njëri prej njerëzve më të ngushte e bashkëluftëtarëve të mi. Ka qenë një hotel ushtarakë afër Urës së Tabakëve. Ka qenë një mbrëmje e marsit të 1992 kur kemi qëndruar një kohë të gjatë.

Dudushi: Shqipëria ju është dukur katastrofë?

Thaçi: Jo, Shqipëria nuk më është dukur katastrofë. Ne e kemi idealizuar Shqipërinë. Unë vij nga një familje ku jam edukuar me dashurinë dhe respektin për Shqipërinë, jo me emra. Por edhe sot e kësaj dite e respektojmë dhe e duam Shqipërinë.  Nuk mund të them që kur kam hyrë për herë të parë nuk jam dëshpëruar. Kisha dëgjuar për Shqipërinë edhe nga miq të mitë që kishin ardhur më parë, por ju në çdo rrethanë ishit më mirë. Ishit të lirë, ne ishim të pushtuar dhe pa demokraci. Ju e kishit filluar demokracinë. Me pengesa, me vështirësi, e kisha përjetuar, por ne ishim në një situatë të rëndë për liri dhe demokraci.

Dudushi: Por, në atë varfëri, në atë gjendje që ishte Shqipëria , miti se shqiptarët do ngriheshin në luftë kundër okupatorit ra. Sepse Shqipëria ishte e pamundur për vete.

Thaçi: Jo. Bindjen time për mbështetje nga Shqipëria për Liri dhe Pavarësi nuk mund ta krijoja nga Sheshi Skënderbeu në Tiranë apo para Pallatit të Kulturës apo prej  emocioneve të njerëzve se po kalonin krizat e tyre sociale. Unë kam besuar se pasi njerëzit të kalonin krizën, populli dhe shteti shqiptar do të mbështete  fuqishëm Kosovën dhe ajo ditë erdhi. Pavarësisht zhvillimeve të dhimbshme  të 97-ës, Shqipëria me gjithë potencialin e vetë fuqishëm politik, qytetar, teknik, operativ, diplomatik ishte në mbështetje të Kosovës. Pavarësisht  krizës ekonomike, ishte e lirë, ishte shtet.  Dhe ishte shpresa , optimizmi dhe besimi për mua personalisht dhe për bashkëluftëtarët e mi. Ishte shpresë dhe besim që u kthye në realitet. Unë kam pasur kënaqësi të bashkëpunojë me gjithë politikanët shqiptarë prej 1990-ës. Unë i kuptoj, kanë patuar pengesa nga bashkësia ndërkombëtare, por Shqipëria e ka bërë punën e vetë.

Dudushi: Por ndërkohë që nga ‘94-98 jeni future shpesh në Kosovë për të organizuar Ushtrinë Çlirimtare. Ndryshe nga shumë të tjerë, ju keni mundur të hyni në Kosovë. Kjo ka qenë edhe arsyeja pse ju morët pseudonimin “Llagapi” – “Gjarpri”?

Thaçi:  Unë kam hyrë shpesh me bashkëluftëtarët e mi kufirin  në Kosovë – Shqipëri, por edhe në Maqedoni e Preshevë.  Nga viti në 92 në përfundim të luftës kam kaluar 40 herë kufirin në Bjeshkët e Pashtrikut. Edhe në pjesën e Tropojës, Hasit, Kukësit, etj. Ndjehem shumë krenar që e njoh atë bukuri që shumë pak shqiptarë e njohin. Është shumë vend i bukur, por i shfrytëzuar shumë pak për turizëm. Atje kanë rënë shumë luftëtarë në luftim me Serbët. Ka qenë një kufi i hekurt.  Vullnetin dhe dëshirën tonë për liri nuk ka mundur ta ndalojë asnjë ushtri, asnjë polici apo perde e hekurt që ishte vendosur mes Kosovës dhe Shqipërisë. Unë e kam theksuar më herët, e theksoj edhe sot se pa Shqipërinë nuk do të kishte Kosovë të lirë.

Dudushi: Në këto mbi 40 hyrje në Kosovë qoftë nga Shqipëria apo Maqedonia kur jeni ndjerë më ngushtë në betejat  apo në momentet kur futeshit atje dhe ishit me formacionet ushtarake?

Thaçi: Kalimi i kufirit ka ato vështirësi që e njohin vetëm ata që e kanë kaluar. Por kjo varet edhe nga periudhat kohore. Bjeshkët janë bjeshkë, terri është terr, shiu është shi, bora është borë, acari është acar. Unë kam pasur përgjegjësinë së bashku me bashkëluftëtarët e mi të kaloj lirisht nga vështirësitë atmosferike që kanë ekzistuar , por nga kujdesi i theksuat  që të mos kapeshim nga ushtria serbe nga pjesa e  Shqipërisë  në bazën tonë ushtarake . Kemi kaluar 72 orë me ngarkese mbi 25 apo 30 kg. Kemi qenë çuna të rinj, jo se jemi plakur, përkundrazi, tani jemi me energji për të punuar, por ka qenë vullneti, bindja për të fituar në drejtësinë tonë, në luftën tonë. Kemi kaluar periudha apo distance me borë më shumë se 1 m , por kemi qenë të vendosur dhe kemi arritur ku ka qenë destinacioni. Lodhja kalon shpejt kur e realizon objektivin. Kur ne furnizonim ushtarët me municion ishte festë e madhe. Jo se kemi festuar, por Ishte një festë e madhe , energji e madhe për të goditur ushtrinë dhe policinë serbe.

Dudushi: Në rrethet drejtuese të ushtrisë, ju keni qenë edhe kontakti me ndërkombëtarët. Si arritët ju të kishit kontakt me ndërkombëtarët duke pasur parasysh që edhe LPK-ja dhe Ushtria Çlirimtare e Kosovës ka pasur figura më me peshë dhe më në moshe se sa juve në atë periudhë?  

Thaçi: Ka pasur figura më në moshë dhe nuk ka qenë çështje karriere politike. Kur kemi filluar luftën e armatosur askush nuk ka menduar për garë politike, apo pozicione politike që i kemi tani, por gjithmonë kemi menduar se fitorja do të ishte politike dhe ushtarake. Jo vetëm ushtarake. Se në atë kohë ishte e pamundur të fitonim në front me ushtrinë serbe, por kemi fituar politikisht dhe më tepër në çdo betejë ushtarake. Kështu që me kalimin e kohës kemi marrë kontakte me bashkësinë ndërkombëtare. Në fillim në 1996 me SHBA-të, pastaj kemi intensifikuar në 1997 dhe arritëm kulminacionin në pranverën 1998, vera 1998 vazhdon me takime më intensive publike, pastaj konferenca e Rambujesë, krijimi i Qeverisë së unitetit me unifikimin e spektrit politik dhe ushtarak u zgjodha si kryeministër i Qeverisë së përkohshme deri në qershor kur zgjodhi çlirimi i Kosovës.

Dudushi: E mbani mend kur ka ndodhur kontakti i parë që keni pasur me amerikanët?

Thaçi: Natyrisht e mbaj mend. Janë personazhe të njohura dhe disa që nuk janë në publik. Kam pasur kujdes që të mos flas për njerëzit që kam kontaktuar. Nuk ka qenë e lehtë të besoje tek disa të rinj të Kosovës si ne të thjeshtë që bënim punë në emër të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës dhe për të krijuar marrëdhënie komunikimi dhe besimi ,  por parimet tona kanë qenë shumë të qarta dhe unë u jam shumë mirënjohës për mbështetje dhe besim. Parimet tona kanë qenë shumë të qarta; ne kishim punë me ushtrinë dhe policinë, administratën e dhunshme të Milloshevicit dhe lufta jonë nuk ishte ndaj civilëve dhe nuk kishim ndërmend asnjë veprim terrorist.

Dua të sqaroj edhe diçka: ne nuk kemi luftuar vetëm kundër Milloshevicit, por ndaj largimit të Serbisë sepse emrat e presidentëve dhe kryeministrave të Serbisë kanë ndryshuar, por dhuna sistematikisht është rritur për të arritur kulminacionin me Sllobodan Milloshevicin. Ka pasur edhe të tillë prej ndërkombëtarëve që kanë menduar se pas 1999-ës tani Kosova është e lirë, ikën Milloshevici, demokratizohet Serbia  dhe gjendet një kompromis në një minifederatë siç ka qenë Mali i Zi me Serbinë. Por pas 10 qershorit përcaktimi ynë ka qenë i qartë; Kosova do të bëhet e pavarur, angazhimet tona me mbështetjen ndërkombëtare. Edhe ata zëra që prisnin një ndryshim të tillë në Serbi dhe kërkonin të gjenin njerëz në Kosovë që të mbështesnin këtë ide, ra. Sepse në Kosovë ka ekzistuar unitet për pavarësi si në periudhën e para luftës edhe atë pas.

Dudushi: Ju ishit një person që besonit tek rezistenca e armatosur, por iu ra ju  për pjesë që në Konferencën e Rambujesë të firmosnit. Në momente të tilla delikate ka figura të njohura në botë, të cilat për shkak të një momenti të caktuar për të nënshkruar paqe me armikun, kanë përfunduar të vrarë nga bashkëpatriotët apo forca të tjera radikale. Kishit frikë për jetën tuaj kur ishit në Rambuje?

Thaçi: Ju thatë se kisha besim tek veprimet e armatosura. Sigurisht që kam pasur besim dhe kam qenë i vetëdijshëm që vetëm këto veprime sjellin besim tek qytetarët dhe kam qenë vetë që kam ngjallur biseda pas kryerjes së tyre tek qytetarët. Ka pasur edhe nga ata që kanë menduar që kanë qenë veprime të kryera nga Serbia, Shesheli, Arkani, radikalët, njerëzit e Miloshevicit dhe Arkanit. Por ishin mendime naive ekstremiste. Por njerëzit e kishin ndjerë dhe kuptuar që ksihte filluar lëvizja e armatosur , ka filluar diçka të ndodhë, dikush ka nisur rezistencën kundër ushtrisë dhe policisë serbe. Mund të them me shumë siguri se lëvizja funksiononte në atë kohë shumë më mirë se 100 ra e mijëra konferenca shtypi. Opinioni ndërkombëtar u fokusua dhe rriti interesin dhe vëmendjen më pas për të kontaktuar komunikuar dhe bashkëpunuar me ne.

Sa i përket pyetjes tuaj konkrete, natyrisht si çdo marrëveshje në proces politik i ka njerëzit mbështetës dhe kritik. Ne kemi qenë në Rambuje si delegacioni i Kosovës. Në mënyrë unanime jam zgjedhur drejtues i delegacionit të Kosovës që përbëhej nga përfaqësi e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, përfaqësues të LDK-së, por edhe me dakordimin tonë të shoqërisë civile dhe medias. Ka filluar konferenca në gjendje tensioni. Në Kosovë zhvillohej luftë e pandërprerë. Merrja informacione për vrasje të bashkëluftëtarëve me të cilët kisha pak që isha ndarë që kur isha nisur për Konferencën e Rambujesë, mësoja për vrasje nënash, fëmijësh, raprezalje të njëpasnjëshme. Kështu që përgjegjësia ime ishte shumë e madhe. Duke qenë si bashkëthemelues i ushtrisë çlirimtare dhe bashkudhëtarë në gjithë procesin e krijimit të kushteve dhe rrethanave për luftë të armatosur në 98-99. Prandaj mund të them që përgjegjësitë e mia ishin shumë të mëdha dhe që të tjerët nuk i kishin. Qëndrimet e mia kanë qenë të qarta se ne zhvillojmë luftë në Kosovë për liri dhe pavarësi. Nuk kemi ardhur në Rambuje për autonomi në Serbi, për të reduktuar policinë, ushtrinë dhe administratën serbe, por për të arritur një marrëveshje të paqes që do të krijonte kushtet dhe mundësitë për paqe të Kosovës.

Dudushi: Dokumenti nuk e parashikonte pavarësinë e Kosovës?

Thaçi: Ishte me të vërtetë një dokument i keq. Sikur të pranohej nga pala kosovare dhe serbe, sot Kosova do të ishte pjesë e Serbisë. Por ka pasur edhe naivë të tillë në delegacionin e Kosovës që janë shprehur se jam i gatshëm vetë për të jetuar në paqe dhe të mos kemi represion se vazhdojmë jetojmë edhe kështu.

Dudushi: E keni fjalën për Veton Surroin?

Thaçi: Nuk doja të flisja me emra. Të gjithë i dinë pjesëmarrësit e delegacionit. Këtu ka qenë edhe dallimi ynë. Tek shpërbërja e Ushtrisë Çlirimtare e Kosovës. Unë kam kërkuar transformimin siç ndodhi, jo shpërbërjen siç kërkonin disa ndërkombëtarë. Kam kërkuar të futet referendumi që pas tri vitesh të kemi të drejtën e deklarimit tonë për pavarësi dhe është futur referendumi me garancinë e Sekretares Amerikane Albright.

Kam kërkuar kornizën kushtetuese dhe arritëm ta kemi kushtetutën. Me realizimin e këtyre objektivave, ne realizuam largimin e Serbisë nga firmosja e dokumentit dhe më pas  kemi kërkuar konsultim me njerëzit në Kosovë. Gjatë tërë kohës kam qenë në kontakt të vazhdueshëm me bashkëluftëtarët dhe ushtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Jam mirënjohës të gjithëve për mbështetjen dhe besim.

Ka pasur dhe zëra që kanë komentuar mediat ndërkombëtare për kërcënime, por mbi çdo kërcënim për mua ka qenë bindja ime në drejtësinë e vendimit që po merrja. Është komentuar edhe si kokëfortësi, por në raste të tilla parime të cilat i mbron dhe lidhen drejtpërdrejt me fatin e vendit, mbi çdo kërcënim që mund të ketë folur dikush, apo ta prezantonte në publik, interesimi ishte mbi të gjitha ishte çfarë do të ndodhë me fatin e qytetarëve të Kosovës. Kërcënimet nuk më kanë trembur. Besoja në vendimin që mora. E kam nënshkruar marrëveshjen me bindje të plotë. Ishte më i pranueshmi, jo më ideali.

Kam kaluar ilegalisht për në Kosovë, në shtabin e ushtrisë çlirimtare të Kosovës,  kam vizituar shtabet nëpër Kosovë, kemi biseduar dhe më kanë mbështetur. Vetëm atëherë kam nënshkruar. I kam dhënë garanci bashkëluftëtarëve të mi se bombardimi i NATOS do të ndodhë vetëm pas nënshkrimit të atij dokumenti dhe koha i  ka dhënë të drejtë vendimit tim. Dora nuk më është dridhur. Isha shumë i bindur në vendimin për nënshkrimin e atij vendimi për atë që do të sillte në fatin e qytetarëve të Kosovës.

Dudushi: … Po shikoja dhe po bëra vëzhgimin që ju shkonte uniforma shumë në fakt, uniforma e luftës…

Thaçi: Nëse me lejoni do ta kisha rrëfyer një ngjarje që kam bashkë me uniforme. Ka qenë fundi i vitit 97 dhe për herë të parë bashkë me bashkë luftëtarin Kadri Veseli dhe 3-4 luftëtarë të tjerë jemi futur nga Shqipëria ne Kosovë nga pjesa e Hasit, Pashtrikut, pastaj pjesën e Gjakovës dhe Prizrenit. Ka qenë acar, borë, dhe kemi vazhduar rrugën për në bazën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Ishte hera e parë që futeshim me uniformën e UÇK-së në Kosovë, dhe pas një kohe gjatë qëndrimit tonë klandestin kam vizituar familjen për të parë atë mënyrë klandestine me uniformë, dhe krejt befasisht kam hyrë në shtëpi kam takuar nënën e cila kur më ka parë më ka përcjell në vitin 93- 94 me xhinse, ndërsa në vitin 97 jam kthyer me uniformë të UÇK-së. Nëna, prindi, kishin përcjell 4 vëllezër për në Ushtrinë Jugosllave, i kishin përcjell me uniformë të huaj, i kishin përcjell me lot ne sy nga frika se mos do të ndodhte diçka, sepse shumë të rinj në atë kohë ktheheshin në arkivole nga Ushtria e Jugosllavisë dhe m’u drejtua me fjalët – “Shyqyr po ndodh diçka mirë”.

Prindërit dhe familja kanë qenë të informuar për zhvillimet, për bashkëluftëtarët, për rezistencën, sepse ne vizitonim njëri-tjetrin, takoheshim me njëri-tjetrin, dhe familjet tona ushqeheshin tek njëri-tjetri, sistemonin tek njeri-tjetrit dhe strehonim njëri-tjetrin, kështu që kur e panë uniformën e UÇK-së thanë e kjo është ushtria jonë, kjo është zemra jonë.

Dhe atë moment nuk mund ta harroj kurrë dhe mund të imagjinoj emocionet e shumë nënave të tjera të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, e shumë nënave që bijtë e tyre kanë rënë nga istikamet e luftës.

 

 

Për qeverisjen e tij

Dudushi: Ju e fituat luftën në fakt dhe fituat edhe paqen dhe fituat edhe pavarësimin e Kosovës, por mesa duket tashmë që jeni futur ne jetën politike nuk mjafton kaq. Mbajtët një fjalim më datë 9 janar në përvjetorin e 6 të qeverisjes suaj dhe i vutë theksin ekonomisë, por një nga frikët e analistëve në lidhje me ju është që mund të humbisni edhe këto fitore që keni arritur në rast se humbisni ekonominë e Kosovës, dhe shifrat nuk janë të mira…

Thaçi: Varet çështja e shifrave është e diskutueshme vazhdimisht të përcjella edhe në Shqipëri, edhe në Kosovë, por unë dua të  potencoj se unë zgjedhjet i kam fituar në vitin 2007 me vizionin për të ardhmen dhe jo me mesazhet e së kaluarës por me një qëndrim me një qëllim, me një vizion për të ardhmen e Republikës së Kosovës për të ardhmen për të politike të ardhmen ekonomike të ardhmen e reformave demokratike, por mund të them se unë kam hyrë në vitin e 7 të qeverisjes por ndryshimet që kanë ndodhur janë ndryshime shumë të mëdha. natyrisht se çdo herë ka hapësire dhe mundësi për me bërë edhe më tepër por rritja ekonomike është mbi 4% dhe ka pasur vazhdimisht rritje dhe do të ketë rritje edhe në të ardhmen. Është ulur papunësia anipse ka shifra të ndryshme por ju e dini se..

Dudushi: … 36.9% është shifra e dalë në vitin 2012 e popullsisë aktive të cilët punojnë, dhe është 63.1% e popullsisë cila është jo aktive ekonomikisht…

Thaçi: Kjo varet kush i ka prezantuar këto shifra. Theksoj se çështja e numrave e shifrave si në Kosovë dhe në Shqipëri gjithmonë është relative, është e diskutueshme, dhe varet kush i prezanton. Shifrat tona flasin për diçka shumë më mirë, flasin që trendët janë pozitive, së paku kemi ndërprerje të trendëve negative. Ndërsa jam i bindur që edhe numri i qytetarëve të papunë, kur e krahasoj me të dhënat tona, është diku rreth 28 % – 32 % dhe tash shikoj edhe disa vende të Bashkimit Europian, qoftë Spanja, qoftë Portugalia, qofte Greqia ose Bullgaria e Rumania, është një numër pothuajse i njëjtë i të papunëve. Por, neve ajo që duhet është të vazhdojmë për luftën kundër informalitetit, që mendoj se do të japë rezultatet konkrete.

Sa i përket investimeve, Kosova kurrë nuk ka pasur investime më të fuqishme sesa tani. Neve sapo përmbyllëm autostradën e kombit përtej Prishtinës prej kufirit, do të thotë në Vermicë, që është një autostradë shumë moderne, mund të them lirisht më e mira dhe më modernia në rajon, të gjitha me paratë e buxhetit të shtetit.

Tash po fillojmë ndërtimin e autostradës Prishtinë – Shkup, e brenda muajit shpallet fituesi i ndërtimit të kësaj autostrade, gjithashtu të standardeve të njëjta. Kemi ndarë mjetet po nga buxheti, po vazhdojmë me ndërtimin e autorrugëve nga Prishtina në drejtim të Mitrovicës dhe nga Prishtina në drejtim të Pejës, ndërsa kemi investime shumë të fuqishme dhe në infrastrukturën rurale. Mund të them se infrastruktura në zonat rurale është një infrastrukturë në Kosovë më moderne se edhe vendet e rajonit.

Jemi duke investuar edhe ne shëndetësi. Natyrisht se ka hapësire shumë për reformat. Mund të them se sistemi i edukimit është avancuar, e ka arritur nivelin rajonal, synimi ynë është standardi europian. Kështu që gjërat po lëvizin gradualisht…

Dudushi: … Por, jo ashtu siç do të duhej…

Thaçi: Mendoj që thashë se ka hapësire të behet edhe më tepër, por këto janë mundësitë tona, këto janë kapacitetet tona. Mendoj se kemi bërë punën më të mirë të mundshme, në kuadër të kushteve dhe rrethanave e specifikave që kemi vepruar. Por, secili mund ta krahasojë punën e secilit, edhe para ardhjes sime në Qeveri dhe të arriturave aktuale. Mund të them se kur unë jam bërë Kryeministër, kur kam filluar të qeveris vendin, unë kam gjetur fëmijët e Kosovës në kontenierë duke mërdhirë, pa shkolla, kemi investuar shumë në infrastrukturën shkollore, sot pagat e mësimdhënësve janë rritur mbi 60% …

Dudushi: … Niveli arsimor mbetet prapë një nivel që lë shumë për të dëshiruar, niveli i nxënësve që dalin nga arsimi në Kosovë lë prapë shumë për të dëshiruar…

Thaçi: Niveli i arsimit në Kosovë është i një standardi solid, i cili po avancohet çdo ditë. Kosova ka bërë reforma të rëndësishme, sidomos në vitet e fundit. Por, e theksoj se në arsim, por edhe në universitete dhe shkollat e mesme, Kosova ka sjell përvojën e vendeve perëndimore, një përvojë kjo që po jep rezultatet aktualisht. Natyrisht që në të ardhmen do të japë rezultatet edhe më shumë. Dhe, unë jam i bindur se duke investuar në edukim, kemi investuar edhe në ekonomi dhe në krijimin e vendeve të reja të punës, por edhe në krijimin e mirëqenies sociale. Ka qenë edukimi një nga pikat kryesore të miat dhe do të vazhdojë të jetë edhe në të ardhmen.

Dudushi: Nga viti 2009 deri në vitin 2013 janë 66 mijë kosovarë që kanë ikur nga Kosova, ndërkohë që po flasim për pavarësimin e Kosovës dhe që do të duhej të kishte tjetër entuziazëm dhe ne shohim 66 mijë njerëz të larguar në 5 vjet, që janë 3.6% e popullatës. Njerëzit që ikin vërtetojnë që nuk gjejnë atë që presin në Kosovë…

Thaçi: Nuk do të thosha që realisht qëndron ajo që potencuat. Është e vërtetë që ka largime të njerëzve, siç ka prej çdo vendi të rajonit, dhe është krejt normale, por duhet kuptuar që Kosova nuk e gëzon të drejtën e liberalizimit të vizave dhe Kosova ka shumë diasporë dhe njerëzit dëshirojnë të vizitojnë familjet e tyre dhe lëvizin në drejtim të vizitës së familjeve së tyre, njerëzit shkojnë edhe për t’u shkolluar, shkojnë edhe për t’u punësuar, por natyrisht ka edhe njerëz që migrojnë. Por, ne po përpiqemi që t’u krijojmë kushte dhe mundësi sa më të mira, sa me të përshtatshme, sa më edukate, që të krijojmë vende të reja të punës, në mënyrë që njerëzit të jetojnë në Kosovë, të krijojnë familjet e tyre e të ndërtojnë perspektivën europiane në Kosovë. Jam optimist se gjërat po ndryshojnë për të mirë dhe do të ndryshojnë në të ardhmen edhe më fuqishëm.

Dudushi: Privatizimi në Kosovë është një tjetër pikë e cila është kritikuar shumë. Është kritikuar për mos eficencën e tyre, është kritikuar për 600 milionë euro të cilat janë të bllokuara dhe praktikisht nuk janë vënë në punë, është kritikuar sepse ato fabrika që janë privatizuar gjithashtu nuk janë vënë në punë dhe nuk kanë rritur punësimin në Kosovë…

Thaçi: Ato 600 milionë euro kanë qenë të bllokuara edhe më herët dhe priten shpejt që të zhbllokohen. Institucionet e Kosovës do të marrin shpejt vendimet adekuate, sepse ne jemi tani vend sovran.

Ndërsa, sa i përket privatizimit, ai është përcjell gjithkund me zhurmë politike, me debate politike, me opinione të ndryshme, por edhe këtu ka dallime konceptuale. Unë jam për ekonominë e lire tregut, jam për procesin e privatizimit, jam për një proces që kemi punuar maksimalisht që të jetë plotësisht transparent. Kosova ka pasur sukses në procesin e privatizimit, me gjithë lëshimet dhe dobësitë që e kanë  përcjell, sepse kemi pasur këshillën dhe përvojën edhe ndërkombëtare, në dallim prej vendeve të tjera të rajonit. Por, mos të pres askush prej meje që të bind një njeri që është rritur dhe shkolluar me ekonominë centraliste jugosllave, ta bind për privatizim. Pra, kemi dallime në ekonominë e lirë të tregut…

Dudushi: … Puna është të dimë sa eficent kjo ekonomi, ky privatizim, që është bërë. Sa ka gjeneruar para në buxhet, sa para ka gjeneruar për ekonominë e Kosovës e të punësuar ka pasur…?

Thaçi: Ka gjeneruar para në buxhet, ka krijuar vende të reja të punës. Por, edhe privatizimi ka sfidat e veta, i ka vështirësitë e veta që përcillet kudo. Por, në të njëjtën kohë, ne duhet të kuptojmë që jetojmë në boten e lire, nuk jetojmë në kohën e kooperativizmit, nuk jetojmë në botën e kolektivizmit, nuk jetojmë në botën që ne i themi në Kosovë “zadruga”. Por, jetojmë në botën e lirë, në boten e ndërmarrjes së lire private. Dhe, në këtë drejtim mendoj që kanë ndodhur edhe keqkuptimet e ndryshme.

Tash, ta zëmë, privatizimi i PTK-së nuk ka kaluar në Kuvendin e Kosovës, por mendoj që ka qene gabim, sepse çmimi ka qenë 277 milionë. Nëse ndodh privatizimi pas 3 vjetësh, do të mbesin diku tek 70 – 100 milionë euro. Pra është dallim konceptual mes qeverisjes që udhëheq unë dhe njerëzve të ndryshëm në Kuvendin e Kosovës.

Ne, për fat kë keq, kemi pasur dy lloj njerëzish që kane menduar ashtu. Ata që kanë dashur Titon dhe ata qe kane dashur Enverin. Por, kur vjen puna tek privatizimi, bashkohen shkëlqyeshëm, bile çuditesh. Prandaj, unë besoj në energjinë e re të njerëzve të rinj, të edukuar jashtë.

Këtu, natyrisht, ka pengesa politike, ka edhe debate politike, ka edhe ballafaqime politike, për procesin e privatizimit. Por, mund të them lirisht se ka ecur mirë edhe procesi i privatizimit, deri para një kohe ka qenë plotësisht nën kompetencat e autoriteteve ndërkombëtare, natyrisht me prezencën edhe të vendoreve, kështu që këshillat dhe rekomandimet edhe të ndërkombëtareve kane qenë të pranueshme dhe të mirëpritura, dhe mendoj se kanë dhënë efektet e tyre. Por, a ka hapësire për përmirësim, ka. Është përcjell edhe në Shqipëri me vështirësi, edhe në Maqedoni, edhe në vendet tjera të Europës Juglindore.

Dudushi: Vetëm është një debat që këtu në Shqipëri dhe besoj se po zhvillohet edhe në Kosovë. Në vizionin tuaj, cili është modeli ekonomik që duhet të ndjekë Kosova? Cili është modeli i saj i zhvillimit, që të mund të krijojë ekonominë?

Thaçi: Ne kemi një qëllim dhe një vizion: ekonominë e lirë të tregut.

Dudushi: Ku janë resurset dhe ku orientohet ekonomia?

Thaçi: Forcimi i sektorit privat. Kosova është shtet i ri, por edhe shtet i mundësive të mëdha. Kosova ka resurse të jashtëzakonshme minerale, ka edhe sektorin e minierave që ende nuk është funksionalizuar…

Dudushi: Pikërisht një kandidat, në mos gaboj ai që ka fituar Mitrovicën, i cili tha në fushatë se kosovaret jetojnë mbi ar por i duhet të gërmojnë mbi plehrat për të mbijetuar…

Thaçi: Nuk e ka thënë i pari, e ka thënë i fundit. E kanë thënë të tjerët para tij. Trepça nuk është në autoritetin komunal, është në autoritetin e Kuvendit dhe të qeverisjes së Republikës së Kosovës. Por, tani do të nxirret ligji për Trepçën, për minierat, dhe do të lëvizet në drejtim të sjelljes së investitorëve ndërkombëtarë edhe në sektorin e minierave, edhe në sektorin energjetik, me projektin e “Kosovës së Re”, që do të kemi dy termocentrale 300 megavat, plus 300 megavat.

Do të vazhdojmë dhe për të investuar në sektorin e agrikulturës, për të vazhduar në të njëjtën kohë në sektorin e turizmit dimëror, sepse nëse Shqipëria ka mundësinë dhe potencialin të jashtëzakonshëm të turizmit veror, Kosova ka mundësinë e jashtëzakonshme të turizmi dimëror. Uroj që të ketë borë këtë vit. Jemi në procesin e privatizimit të Brezovicës, e uroj dhe besoj se do të kalojë, dhe do të kemi një mundësi të jashtëzakonshme qe qendra  skiatore në Brezovicë me të vërtetë të jetë qendra më e mirë, më e përshtatshme, më e pranueshme dhe atraktive në rajon, sepse është edhe në kufi me Maqedoninë, edhe afër me Shqipërinë, edhe me Malin e Zi, pse jo edhe Serbinë. Mund të jetë një qendër e turistëve që dëshirojnë t’i kalojnë pushimet dimërore në Republikën e Kosovës.

Edhe në mbledhjen e fundit që kemi zhvilluar me Qeverinë e Shqipërisë, do të thotë sa i përket energjisë, unë kam besimin se gjërat po lëvizin për të mirë, ne sapo përmbyllëm autostradën Tiranë – Prishtinë, ndërsa tash…

Dudushi: … Ju e keni përfunduar, ne ende…

Thaçi: Janë edhe disa vrima, por unë besoj se do të përmbyllen shpejt dhe besoj se Kryeministri Rama do të shikojë të gjitha mundësitë buxhetore që ka që të përmbyllet ajo pjesë që ka mbetur e papërfunduar, disa ura apo disa hapësira që me të vërtetë duhet të përmirësohen apo duhet të ndërtohen, por është në autoritetin e Qeverisë së Shqipërisë dhe natyrisht është kërkesë e qytetarëve që të përmirësohet kjo rrugë, që ndërtohet apo përfundohet. Kështu që, në përgjithësi, unë mendoj se gjerat janë duke ecur në drejtim të duhur dhe mendoj se vendi është në drejtim të duhur si Kosovë. Me vështirësitë, me pengesat ekonomike që i kemi, me numrin e madh të papunëve në të njëjtën kohë me krizën sociale. Por,  mos të harrojmë se Kosova është vendi i fundit që ka fituar lirinë dhe pavarësinë në rajon. Ne kemi filluar shumë procese në të njëjtën kohë, në një periudhë shumë të shkurtër kohore, ne jemi pavarësuar para 6 vjetësh dhe përsëri kemi pasur prezencë ndërkombëtare, që natyrisht ka qenë ndihmuese, por zot të punëve tona kemi filluar të bëhemi vonë…

Dudushi: Megjithëse ju vlerësoni një bilanc pozitiv të këtyre viteve që keni qeverisur Kosovën, zgjedhjet e fundit në fakt nuk ishin ato që ju prisnit, pra elektorati nuk vlerësoi (flas për zgjedhjet lokale) ashtu siç do të duhej ta vlerësonte në rast se do të merrte parasysh ato që thatë…

Thaçi: Mendoj se elektorati i Kosovës ka vlerësuar Partinë Demokratike të Kosovës, partinë që udhëheq, duke u rikonfirmuar. Edhe në zgjedhjet e fundit të Kosovës, PDK u rikonfirmuar partia e parë në nivel nacional…

Dudushi: … Por, duke u tkurrur…

Thaçi: Kemi fituar në shumicën e komunave të Republikës se Kosovës, edhe në nivel të fitimit të komunave, edhe në nivel nacional, jemi partia e parë. Jemi rritur në raport me numrin e votave, në raport me më herët që kemi pasur. Nuk kemi dalë mirë në dy-tre komuna që kemi pritur që do të fitojmë, por kjo demokraci dhe ndryshimet e kryetarëve të komunave kanë ndodhur në 23 komuna, por edhe partitë tjera kanë humbur bastionet e tyre, ndërkohë që ne jemi fuqizuar në bastionet tona. Partia kryesore opozitare ka humbur Kryeqytetin, parti të tjera kanë humbur disa bastione të tyre, ndërkohë që njerëzit këtë herë kanë shikuar më shumë kandidatët se adresat partiake. Mund të them lirisht me përgjegjësinë më të madhe, ka ndodhur një votim i shëndetshëm për demokracinë në Kosovë dhe përgjigja e qytetarit se ai që punon do të fitojë, ai që nuk punon – nuk ka as siguri, askush s’e e ka besimin blanco të qytetarit. Me këto zgjedhje, janë zgjedhjet e 5-ta të njëpasnjëshme që PDK një pas një i fiton.

 

Për Limajn

Dudushi: Sa ka ndikuar përplasja që keni pasur me z. Limaj dhe z. Krasniqi dhe dalja e tyre dhe mbështetja e kandidatëve me një listë të veçantë në rezultatin e PDK?

Thaçi: PDK është një parti e madhe, është një parti e organizuar, është një parti e konsoliduar, është një parti që ka potencial të jashtëzakonshëm organizativ dhe me një mbështetje të fuqishme politike, përtej kornizave partiake. Mund të them se me tepër në ndonjë komunë ka ndikuar të qeverisurit mirë apo edhe lëshimet dhe dobësitë që kanë ndodhur më tepër se çdo partie që ka fituar në ndonjë komunë të veçantë i kane kushtuar dobësitë dhe lëshimet dhe gabimet që kanë ndodhur. Nuk do doja ta personalizoja me ndonjë individ.

Dudushi: Megjithatë, doli lajmi që ka pasur një mbledhje të Grupit Parlamentar Të PDK, ku z. Limaj ka qenë aty dhe ku me pas ju jeni takuar. Z. Limaj, në fakt, e përgënjeshtroi, e përgënjeshtroni edhe ju atë?

Thaçi: Ne jemi miq të vjetër…

Dudushi: … Jo aq miq tashmë…

Thaçi: Jemi. E kemi themeluar bashkërisht PDK-në. Është potencial dhe mundësi e përbashkët ato që kemi ndërtuar, janë të arritura të jashtëzakonshme që kemi arritur të gjithë bashkërisht.

PDK është tash e 15 vjet partia më e konsoliduar në Republikën e Kosovës, sepse në vjeshtë PDK bën tash 15 vjet të themelimit të saj. Nga këto vite që kemi kaluar, kemi kaluar 9 vjet të udhëheqjes së Qeverisë. Nga viti 2001 deri 2004 kemi udhëhequr Qeverinë me Bajram Rexhepin, nga viti 2007 e deri tani udhëheq unë si Kryetar i PDK-së. Kështu që, PDK, me gjithë baticat dhe zbaticat qe ka pasur, ka mbetur partia më unike, jo vetëm në botën shqiptare, por edhe në rajon, dhe kjo filozofi do të dominojë edhe në të ardhmen. Respekt për debatin e mbrëmshëm, për debatin ndryshe, por fitorja është e PDK-së edhe në zgjedhjet e ardhshme nacionale të vitit 2014.

Dudushi: Z. Limaj ka qenë me ju dje në takim apo jo?

Thaçi: Ne takohemi rregullisht në Kuvendin e Kosovës, ku mjedisi i Kosovës është një mjedis…

Dudushi: … Kur flasim për takime, nuk flasim për përshëndetje në korridore, por flasim për takim siç jemi ne të dy përballë duke biseduar…

Thaçi: E theksova, takime të veçanta nuk kanë ndodhur. Por, ne bisedojmë, takohemi me të gjithë. Dhe, jemi të gjithë miq. Angazhimi ynë për punë dhe për lirinë e Kosovës për pavarësinë e Kosovës është i çimentuar në kuptimin më pozitiv të mundshëm.

 

Për PDK dhe zgjedhjet e ardhshme parlamentare

Dudushi: Po afrohen zgjedhjet e përgjithshme në Kosovë. Ky vit është një vit elektoral. Keni menduar për aleancat që do të bëni? Natyrisht që Kosova me sistemin e vet elektoral që ka nuk lejon që të krijosh i vetëm një Qeveri. Është folur për një aleancë me AAK që nuk u bë, nuk u realizua. Cilat janë projeksionet?

Thaçi: PDK e ka si synim fitoren e mandatit qeverisës të trete. Jam i bindur që do të fitojmë, sepse ne kemi programin më të qartë dhe vizionin më të qartë, lidershipin më të fuqishëm dhe mbështetjen elektorale më të fuqishme.

Të arriturat e PDK-së janë të pakrahasueshme me të tjerët që kanë qenë në pushtet. Por, misioni ynë i ri do të jetë zhvillimi ekonomik dhe natyrisht edhe i qëllimit të tretë pas objektivave për liri dhe pavarësi dhe pastaj integrimi në NATO dhe zhvillimi ekonomik e liberalizimi i vizave.

PDK synon të fitojë zgjedhjet dhe pastaj në bazë të kushteve dhe rrethanave do të ndërtojë koalicionin e ri qeverisës.

Unë jam treguar fleksibël dhe nuk kam parë prizmin ideologjik, por me tepër atë të prioriteteve.

Në vitin 2007, kur i kam fituar zgjedhjet, si PDK, kam ftuar LDK-në që asokohe ka qenë befasi për shumë njerëz që të bashkëpunojmë, të ndërtojmë koalicion, të shpallim pavarësinë, të vazhdojmë të punojmë bashkërisht dhe të konsolidojmë shtetin tonë të ri. Dhe ka ndodhur koalicioni, ka funksionuar shkëlqyeshëm tre vjet, me divergjencat e ndryshme e debatet e ndryshme brendapërbrenda si koalicion, por mund të them se ka qenë një koalicion i suksesit.

Pastaj, kemi ndërtuar pas vitit 2010 koalicionin e ri, që është funksional, ndërsa për vitin 2014 mund të them se PDK do të fitojë, ndërsa partneri i koalicionit do të jetë ai që do të përputhet me agjendën dhe prioritetet, me konceptin dhe vizionin e PDK-së.

PDK nuk ka vendim për atë apo për këtë parti që do ta marrë në  koalicion, apo që do të shprehë gatishmëri për një parti, për të ardhur me PDK. Sigurisht që ka parti më të afërta apo më të largëta, në kuptimin e koncepteve me partinë tonë, por ajo qe është me e rëndësishme është që ne punojmë me synimin e qartë dhe besimin e plotë për një fitore të re të fuqishme të PDK-së. Ndërkohë, vazhdimisht punojmë dhe bashkëpunojmë edhe ndërtojmë koalicione edhe me minoritarët që janë të rëndësishme për kuptimin e fuqizimit të institucioneve dhe pjesë e rëndësishme e shoqërisë kosovare.

Nuk ndjek një politikë përjashtuese, por një politikë integruese që çon drejt stabilitetit të institucioneve.

Dudushi: Më thatë pak më parë që në rast arrihet fitorja e PDK-së është e saj dhe nuk ka të bëjnë emrat e përveçëm, por në fakt në Kosovë nuk kanë dallime shumë të mëdha ideologjike, më shumë dallohen në lidhje me prejardhjen, pra a janë parti të luftës apo parti të lëvizjes paqësore dhe natyrisht janë edhe personazhet politike që vijnë me backgroundin e tyre dhe mburrjen e tyre me të shkuarën. Këto zgjedhje lokale treguan disa surpriza që kishin të bënin me elementë të rinj në politikën e Kosovës, me njerëz të përgatitur që ndoshta nuk kanë lidhje me atë histori të afërt por të shkruar të luftës e të pushtimit në Kosovë. Po përgatiteni për një brez të ri te politikanëve brenda PDK-së që lidhen për shkak të idesë dhe jo të historisë?

Thaçi: Mendoj se në Kosovë ka ndodhur ajo që ka ndodhur edhe në vendet e rajonit, ndryshimet e nevojshme, ndryshime që njerëzit i kanë dashur. Ajo që është me shumë rëndësi për Kosovën është se kanë qenë zgjedhje të lira, demokratike, të njohura e të pranuara prej të gjithëve, por edhe të vlerësuara prej bashkësisë ndërkombëtare.

Në anën tjetër, për herë të parë kemi organizuar zgjedhje në gjithë Republikën e Kosovës, si rezultat i bisedimeve dhe negociatave që kemi bërë në Bruksel. Kryetarët e tri komunave kanë dhënë betimin me ligjet e Kosovës, asambletë komunale kanë bërë betimet me ligjet e Kosovës. Kështu që, ka qenë fitore shtetërore, fitore institucionale, fitore të funksionalizimit të shtetit të Kosovës dhe ushtrimit të sovranitetit tonë. Përtej fitores tonë partiake, ka fituar shteti i Kosovës.

Dudushi: Në lidhje me brezin e ri të PDK-së?

Thaçi: PDK e ka një brez të ri të fuqishëm në politikë dhe nëse ka respektoj që kanë qenë edhe në luftë, edhe pjesë e drejtpërdrejtë e përpjekjes për liri, rezistencën e armatosur, apo njerëzit që në një mënyrë apo një tjetër dhe pjesë e rezistencës civile.

Unë nuk e ndaj në parti të luftës apo të paqes. Në Kosovë një popull i tërë dhe deri në vitin 99 të gjithë kemi qenë në luftë, qoftë me armë në dorë, qoftë me mbështetje qytetare me çfarëdo që ka pasur për lirinë e Kosovës, qoftë edhe diaspora që ka ndare kafshatën e gojës. Në një kuptim, të gjithë kemi qenë luftëtarë dhe jemi çlirimtarë.

Pas luftës janë krijuar kushtet për ndërtimin e partisë dhe unë pas luftës kam themeluar PDK-në me gjithë bashkëmendimtarët e mi. Tani mund të themi se ka dallime më tepër konceptuale, sesa dallime – ke qenë në luftë a s’ke qenë në luftë. Natyrisht edhe invalidët, apo veteranët, apo familjet e dëshmorëve janë më tepër të kësaj partie apo asaj, se lidhen emocionalisht, se ishin në luftë.

Nuk mund të them se një parti ka monopol mbi partinë e Kosovës. Ne si PDK kemi një fuqi shumë të madhe të mësimdhënies.

Dudushi: Të mbetemi tek veteranët… Para disa ditësh ne dhamë një lajm për një veteran në Pejë që vrau veten, se nuk mbante dot familjen. Dhe letra e tij ishte shumë e dhimbshme. Prej këtij harku janë 30 e ca veteranë që kanë përfunduar në vetëvrasje për shkak të kushteve ekonomike. Janë shumë luftëtarë të Kosovës që janë në kushte të vështirë ekonomike. Duket paradoks i madh kur njerëzit mendojnë se më mirë kemi qenë ekonomikisht atëherë kur kemi qenë të robëruar sesa tani në liri…

Thaçi: Nuk mund të themi se kemi qenë më mirë kur kemi qenë të robëruar sesa tash që jemi në liri. Kjo nuk dëgjohet në Kosovë.

Shpreh keqardhje për familjen për ndodhinë, për vetëvrasjen.

Ne  kemi rregulluar çështjen e dëshmorëve, të invalidëve të luftës. Tani kemi bërë evidentimin e veteranëve të luftës, i cili ka shkuar në numër rreth 60 mijë, dhe kjo ka ndodhur në kohën që unë udhëheq. Nuk ka qenë i lehtë evidentimi i tyre. Por, asnjë kontribut i asnjë luftëtari nuk do të shkojë kot, sepse gjatë kësaj pranvere do të rregullohet statusi i ushtareve çlirimtarë të Kosovës, me mundësitë dhe potencialet.

Sapo kemi rregulluar statusin e të burgosurve politikë të Serbisë apo Jugosllavisë, duke i siguruar të gjitha kompensimet për 18 euro për çdo ditë për rreth 4000 të burgosurve politikë.

Çdo kategori po i sistemojmë me të gjitha kushtet.

Lehtë është të jepen deklarata politike, por nuk është e lehtë të bësh investimet e fuqishme përpara këtyre kategorive të rëndësishme të Republikës së Kosovës.

Por, e kam premtuar dhe do ta impelmentoj çështjen e statusit të veteranëve të luftës, ndërsa kemi pasur rritje të pagave për dëshmorët dhe invalidët e luftës. Ata janë pjesë e imja, pjesë e përpjekjeve të mia personale, dhe ky është një obligim jo vetëm personal por edhe institucional.

Dudushi: Është e vërtetë që ju ka shkruar në mendje që dy mandate në qeverisje janë boll dhe tani do bëhem President?

Thaçi: E kam ritheksuar që nga përvoja si 3 herë kryeministër, e them me përgjegjësi të plotë që për një Kryeministër mandati i parë është pak, sepse shkon deri një vit sa t’i futesh punës, i fillon projektet. Për kushtet dhe specifikat e vendit tonë, mandati dytë është mandati i punës efektive, i realizimit të shumë projekteve të mandatit të parë. Ndërsa, a është e tepërt apo jo, duhet secili Kryeministër ta mendojë vetë. Nuk kam menduar për pozicion tjetër. Tani jam i angazhuar me kontratën me qytetarët që kam, sepse atë nuk e thyej, sepse kam kërkuar votën për ta udhëhequr atë. Kam pasur mundësinë të bëhem dy herë President. Por, ua kam kërkuar votën qytetarëve për Kryeministër dhe ta qeveris dhe do ta udhëheq PDK-në drejt fitores së radhës, e pastaj do të marr vendimin qe do të jetë në përputhshmëri me interesat e vendit, të shoqërisë dhe institucionit.

Dudushi: Shumë mirë që e udhëhiqni PDK-në në fitoren e radhës, por kur hyni në një betejë varet si do të hyni, si Kryeministri në vazhdim apo si Presidenti i ardhshëm?

Thaçi: Në betejë do të hyj si Kryeministër, pastaj si fitues. Pas kësaj beteje do të marr vendimin, që do të jetë edhe në interesin  e PDK-së dhe të gjithë qytetarëve dhe shtetit të Kosovës.

 

Për Dialogun me Serbinë

Dudushi: Do të ndalemi pak edhe tek negociatat me Serbinë, që gjithashtu ka ngjallur diskutime dhe kritika të mëdha. Ashtu siç Rambuje ishte nën presion, natyrisht të ndërkombëtarëve, por edhe të situatës. A janë zhvilluar edhe këto bisedime nën presion me serbët dhe në rast se do të mundeshit do t’i shmangnit?

Thaçi: Mendoj që bisedimet apo negociatat që janë zhvilluar në Bruksel kanë qenë në interesin e Kosovës, paqes dhe stabilitetit në rajon. E di që ka pasur opinione të ndryshme me ta cilat jam ballafaquar edhe vetë personalisht, qoftë në Kuvendin e Kosovës, qoftë jashtë Kuvendit të Kosovës, qoftë nga partitë opozitare, si dhe nga opinionistë të ndryshëm.

Por, unë besoj fuqishëm se ka qenë vendimi më i drejtë dhe sa më shumë që kalon koha jam i bindur se ka qenë e vetmja rrugë për të rikthyer në kontroll territorin e Veriut të Mitrovicës, nga institucionet e Republikës së Kosovës.

Me dialog ne kemi arritur që të funksionalizojmë institucionet e Republikës së Kosovës në atë pjesë që kontrollohej dhe menaxhohej nga Serbia. Me dialog ne kemi shtrirë sovranitetin në Veri. Pra, kemi shpëtuar në të njëjtën kohë ndarjen e Kosovës, kemi shpëtuar në mos formimin e Republika Srpska në Veri, apo të ndonjë autonomie tjetër që pretendohej dhe që garantohej nga Qeveria e Beogradit për serbët në Veri.

Në anën tjetër, me dialog ne kemi arritur të rikthejmë vëmendjen e bashkësisë ndërkombëtare se në Kosovë ekziston një problem, ekziston një problem që quhet Mitrovicë dhe çdo shtet në rajon mund ta kishte nga një Mitrovicë dhe kërkohej një zgjidhje urgjente. Pra dialogu ka qenë mundësia e vetme, rruga e vetme për të filluar  funksionalizuar e jetës institucionale normale në atë pjesë të territorit të republikës së Kosovës, por edhe për të filluar një kapitull të ri, atë të normalizimit të marrëdhënieve të shtetit të Kosovës dhe  Serbisë. Situata ka qenë ndryshe në veri dhe kjo është një realitet, ka pasur njerëz që ë kanë mbështetur por edhe nga ata që e kanë kritikuar. Por ata që e kanë kritikuar nuk i kam kuptuar kurrë të them të drejtën, sepse ata nuk kanë pasur të drejtë. Nuk kanë pasur të drejtë sepse çdo marrëveshje e kam arritur në Bruksel, dhe është në përputhje të plotë me ligjet dhe kushtetueshmërinë e Kosovës. Të gjitha marrëveshjet e arritura në Bruksel janë arritur të kalohen me 2 të 3-tat në kuvendin e republikës së Kosovës. Ata kritikë unë i pyes se çfarë do të ndodhte nëse nuk do të bëhej dialogu? Zyra të ndryshëm ndërkombëtare kishin filluar të pajtoheshin se mund të ndodhë ndarja. Kështu që edhe vendimi për dërgimin e policisë së Kosovës me 25 Korrik 2011 në veri për të marrë nën kontroll pikat kufitare 1 dhe 31, ka qenë një vendim i drejtë që u ka hapur sytë të gjithëve.

Dudushi: E keni quajtur ditën e unifikimit territorial të Kosovës…

Thaçi: Definitivisht, 25 Korriku 2011 është dita e bashkimit territorial të Republikës së Kosovës, sepse institucionet e Kosovës nuk kanë pasur fare prezencë në atë pjesë të Kosovës. Tani kemi sistemin doganor, që është rezultat i dialogut, është IBM-i që është rezultat i dialogut, kemi integrimin e policisë të komunitetit serb në institucionet e Republikës së Kosovës, pra në policinë e Kosovës me uniformën e policisë së Kosovës duke respektuar ligjet e Kosovës. Ka mbetur për të punuar më tepër në sistemin e drejtësisë dhe është sfida kryesore për të ardhmen e dialogut. Tani kemi lëvizje të lirë në veri dhe policia, doganierët dhe me gjithë mekanizmat mbështetës lëviz lirshëm me automjetet e policisë së Kosovës. Sot kemi dhe mbledhjen e taksave në veri. gjë e cila nuk ka ndodhur më parë. Kështu që ajo që ka ndodhur në Bruksel ka qenë e nevojshme, e domosdoshme dhe ka qenë një model europian i relacioneve mes shtetit të Kosovës dhe Serbisë. Natyrisht që ka qenë një konflikt mbi një shekullor dhe qytetarët e Kosovës, Serbisë dhe rajonit janë mësuar të shohin konflikte gjithmonë dhe asnjëherë arritjen e marrëveshjeve të paqes. Këtu ka qenë ndoshta edhe befasia. As për mua nuk ka qenë e lehtë që të ulem në atë tavolinë. Nuk ka qenë e lehtë të negociohej në ato çështje, por mbi të gjitha për mua ka qenë me rëndësi që të respektohen me përpikmëri kushtetuta dhe ligjet e Kosovës dhe kur respektohet kushtetuta edhe vendimi është i drejtë.

Dudushi: Kjo kushtetutë e Kosovës e cila është e paktit të Ahtisarit, që atëherë u pa si një lëshim shumë i madh dhe i dhimbshëm që u bë ndaj serbëve dhe kritika akëtu vazhdon. Gjatë gjithë kohës ka qenë Kosova dhe ju keni qenë i detyruar që të lëshohej e të lëshohej, dhe për të arritur atë funksionalizim të Kosovës që do të duhej të bëhej, dhe nuk bëhej për shkak të serbëve. Ndërkohë që serbët nga këto bisedime kanë marrë vetëm benefite, afrim në BE, janë në përmirësim të pozitës së tyre ndërkombëtare, imazhit të tyre pa kërkuar ende falje për shumë krime që kanë bërë në Kosovë dhe pa lëshuar ndonjë gjë të madhe në lidhje me këto bisedime që keni zhvilluar. Këto janë kritikat kryesore që janë bërë për ju…

Thaçi: Në Bruksel ne jemi ulur për herë të parë si të barabartë si delegacione të Republikës së Kosovës dhe të Serbisë. Jemi ulur me simbolet tona secili me xhaketën e vet, me flamurin e Republikës së Kosovës dhe Dacic me atë të Serbisë. Kemi dialoguar në baza të barabarta si dy shtete të pavarura dhe sovrane. Jemi ulur si fitues dhe jemi sjell si fitues. Jemi fitues edhe sot. E ardhmja e Serbisë dhe e Kosovës, e ardhmja Europiane varet nga fqinjësia e mirë. Ne dialogun nuk e kemi zhvilluar si betejë për ti mundur serbët e Kosovës. Ata janë qytetarët e mi, ata janë qytetarët e Kosovës, janë lindur dhe rritur në Kosovë dhe mendojnë ta vazhdojnë jetën në Kosovë. Kosova ka kushtetutën më bashkëkohore, dhe ne edhe lirinë e Kosovës edhe pavarësinë e saj e kemi fituar pikërisht duke u nisur nga parimet e drejta dhe principet e respektimit të komuniteteve dhe respektimin e  të drejtave të njeriut dhe jo duke dërguar sinjale të frikshme për komunitetet. Nuk është sot në rrezik Kosova prej komunitetit serb.

Dudushi: Është prej politikës serbe në rrezik?!

Thaçi: Ja tani janë zgjedhjet lokale dhe të gjitha komunat kanë respektuar kushtetutën dhe ligjet e Kosovës.

Dudushi: Por, bashkësia e komunave serbe është parë si një rikthim mbrapa?!

Thaçi: Ata kritikë po thonë se po formohet Republika Srpska. Ku është kjo? Thonë që po formohet një autonomi. Ku është kjo autonomi?! thonë që po ndahet Kosova. Ku ndodhi ajo ndarje?! Thonë që po formohet një institucion paralel ‘ Asociacioni i komunave serbe’. Ku është? Asociacioni do të formohet por vetëm në bazë të funksionimit konsultativ këshillues të bashkëpunimit në nivel lokal të komunave, në krijimin e rrugëve të përbashkëta, në ndërtimin e ujësjellësve të përbashkët dhe një koordinim të punëve të përbashkëta. Sot është e drejtë e të gjitha komunave për tu lidhur në asociacion të komunave dhe kemi respektuar ligjin e pushtetit lokal, dhe të gjitha aktet e standardet europiane. Prandaj për kritikat që kanë qenë shumë të ashpër kritik dhe skeptik për implementimin  e marrëveshjeve mendoj se kanë gabuar. Realiteti po i hedh poshtë të gjitha këto kritika.

Serbia nuk ka fituar këto 15 vitet e fundit politikisht dhe diplomatikisht në raport me Kosovën. Por Serbia ka humbur diplomatikisht në Rambuje, në Vjenë ka humbur edhe në Bruksel. Në Rambuje ne kemi firmosur marrëveshjen, kemi realizuar marrëveshjen bashkërisht me bashkësinë ndërkombëtare, kanë ndodhur bombardimet dhe kemi larguar Serbinë nga Kosova. Kemi fituar lirinë. Në Vjenë kemi bashkëbiseduar me bashkësinë ndërkombëtare ku ka qenë edhe Serbia, e cila ka refuzuar, dhe kemi arritur që të nënshkruajmë marrëveshjen me bashkësinë ndërkombëtare, kemi përqafuar dhe mirëpritur dokumentin Ahtisari, dhe kemi qenë të vetëdijshëm për disa koncesione që kemi bërë, por të gjitha në favor të krijimit të kushteve të një mbështetje të gjerë ndërkombëtare për të bërë Kosovën e pavarur dhe sovrane. Nuk ka qenë e lehtë që Kosova të shpallet e pavarur dhe sovrane në 2008, por pikërisht ai bashkë-koordinim me SHBA, me vendet kryesore të BE, bëri që ne në mënyrë të koordinuar ta bëjmë Kosovën të pavarur dhe sovrane.

Ndërsa tani kur jemi në një proces të konsolidimit të shtetit tonë dhe hapet mundësia e normalizimit të marrëdhënieve si dy shtete në nivel të barabartë përsëri dalin zëra kritik që janë të njëjtit që kanë qenë kundër konferencës në Rambuje, kundër marrëveshjes  në Rambuje, kundër procesit të dialogut të statusit politik në Vjenë, pra Rambuje që solli lirinë, Vjena që solli pavarësinë dhe tani negociatat në Bruksel që po sjellin shtrirjen e sovranitetit të Kosovës dhe institucioneve tona në të gjithë territorin e vendit, që mundësojnë bashkimin territorial të vendit tonë dhe  funksionalizimin e gjithë institucioneve tona.

Doja t’i pyesja të gjithë ata kritikë se çfarë do bënim nëse nuk do të ndodhte dialogu? Do t’i shpallnim luftë Serbisë? Mendoj se duhen parë gjërat pak më gjerë pak më thellë dhe për të ardhmen.

Nuk kam nevojë për kritika se kush është Serbia, Dacic. Unë e njoh më mirë se të gjithë kush është Dacic. Nuk ka nevojë me më tregu se çfarë ka bërë Serbia në Koso