Plani i Partisë Labour në Britani për krijimin e “qendrave të kthimit” në Kosovë, ku do të dërgohen emigrantët që kanë refuzuar kërkesat për azil në Mbretërinë e Bashkuar, përballet me shumë sfida dhe skepticizëm të gjerë.

Sipas një artikulli të “The Telegraph”, megjithë mirëkuptimin dhe gatishmërinë e kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti, ky plan ka shumë gjasa të dështojë për shkak të problemeve praktike, ligjore dhe politike, transmeton lajmi.net.

Kosova, një vend i vogël ballkanik me rreth 1.5 milionë banorë, është i njohur në Britani për mbështetjen që iu dha gjatë luftës me Serbinë në vitet ’90, dhe Kurti ka treguar gatishmëri të ndihmojë në zgjidhjen e krizës së emigracionit në Britani. Ai tha gjatë një samiti të liderëve ballkanas në Londër:

“Natyrisht, ne duam të përfitojmë si vend, por mbi të gjitha është detyrë jonë politike që t’ju ndihmojmë, sepse ju na ndihmuat shumë dhe nuk do ta harrojmë kurrë këtë.”

Megjithatë, edhe pse Kosova është e gatshme të marrë përsipër këtë përgjegjësi, plani duket se është vetëm një “version më i vogël” i skemës së mëparshme britanike për deportimet në Ruandë, të cilën kryeministri Keir Starmer e quajti “të vdekur dhe të varrosur” kur erdhi në pushtet.

Alp Mehmet, kryetar i Migration Watch UK, një think tank që ndjek çështjet e emigracionit, deklaroi për “The Telegraph”:

“Kjo duket si një mini-version i planit të Ruandës, dhe nëse kjo është ajo që duan, unë sugjeroj të kthehen tek plani origjinal. Kanë kaluar 15 muaj që kur Starmer tha se do të shkatërronte bandat e trafikimit, por nuk ka ndodhur pothuajse asgjë.”

Sfida kryesore: Kapacitetet dhe integrimi në Kosovë

Një nga shqetësimet kryesore lidhet me kapacitetin e kufizuar të Kosovës për të strehuar dhe përfshirë emigrantë nga vende si Afganistani, Siria, Somalia, Sudani dhe Irani — grupe që përbëjnë rreth gjysmën e rasteve të emigrantëve të vegjël në Britani.

Tony Smith, ish-drejtor i përgjithshëm i UK Border Force, vuri në dukje pasiguri të mëdha mbi këtë çështje:

“Gjykatat do të duhet të jenë të sigurt se personat e dërguar në Kosovë do të trajtohen në mënyrë dinjitoze, veçanërisht në qendrat e mbajtjes. Por nuk është e qartë se çfarë do të ndodhë me ta në afat të gjatë. A do të ketë një plan për qëndrimin e tyre, me mundësi pune, banim dhe mbështetje sociale? A mund ta ofrojë Kosova këtë? Dhe nëse po, a mund të shkaktojë kjo tensione sociale në një vend që nuk ka traditë migrimi nga Afrika apo Lindja e Mesme?”

Një tjetër shqetësim i madh është rreziku që emigrantët mund të tentojnë përsëri të kalojnë ilegalisht drejt Britanisë, për shkak të lidhjeve gjeografike dhe mungesës së kontrollit të fortë.

Kostoja dhe sfidat ligjore

Plani pritet të jetë shumë i kushtueshëm, pasi Kosova do të kërkojë fonde të konsiderueshme për të mbuluar shpenzimet e strehimit, sigurisë dhe integrimit të emigrantëve, duke qenë se kjo do të jetë një përgjegjësi e re për një nga vendet më të varfra në Evropë. Për krahasim, plani italian për të dërguar emigrantë në Shqipëri ka një kosto prej rreth 550 milionë paund për pesë vjet.

Amnesty International në Mbretërinë e Bashkuar ka shprehur kundërshtimin e saj ndaj këtij plani, duke paralajmëruar sfida ligjore dhe duke e cilësuar atë si një mënyrë për vendet e pasura që të kalojnë përgjegjësitë e tyre ndaj emigrantëve tek vendet më të varfra. Steve Valdez Symonds, drejtori i programit për refugjatët dhe emigrantët në Amnesty UK, tha:

“Kjo do të thotë që vendet e pasura si Britania po ia kalojnë përgjegjësitë e tyre vendeve më të varfra. Presim që kjo të sfidohet ligjërisht dhe në Amnesty tashmë kemi shqetësime për kushtet në qendrat e mbajtjes në Kosovë.”

Edhe pse qendrat e paraburgimit në Kosovë janë marrë në konsideratë për projektin, ato janë ende në fazën e planifikimit dhe kërkojnë investime të mëdha për përmirësimin e kushteve, siç po ndodh tashmë me ndihmën e Danimarkës, që ka nisur një program bashkëpunimi për të lehtësuar mbipopullimin nëpër burgjet e saj.

Një plan me shumë pyetje pa përgjigje

Në përgjithësi, edhe pse Kosova duket e gatshme të ndihmojë një aleat historik si Britania e Madhe, “The Telegraph” thekson se plani për qendrat e kthimit ka shumë pengesa përpara:

• Nuk është e qartë nëse Kosova ka kapacitetet e nevojshme për të pritur mijëra emigrantë.

• Nuk ka një marrëveshje të detajuar ligjore dhe politike siç ishte plani për Ruandën.

• Sfida sociale dhe tensionet potenciale në Kosovë mund të rrisin problemet.

• Rreziku i rikthimit të emigrantëve në Britani mbetet i lartë.

• Kostoja financiare do të jetë e madhe dhe mund të mos sjellë përfitime reale për taksapaguesit britanikë.

Në përfundim, ish-drejtori i UK Border Force, Tony Smith, sugjeron që qeveria britanike të rishqyrtojë planin e Ruandës, duke thënë:

“Nëse Britania do të bëjë çfarëdo që duhet për të ndaluar anijet e vogla, duhet të bëjë paqe me vetveten dhe të ringjallë planin për Ruandën tani.”

Në këtë mënyrë, plani i Labour për dërgimin e emigrantëve në Kosovë, megjithë ambiciet dhe mbështetjen e kryeministrit Kurti, përballet me sfida serioze që mund ta pengojnë realizimin e tij./lajmi.net/