Presidenti Donald Trump krijoi në mënyrë të njohur një agjenci të Shtëpisë së Bardhë që përdor teknologjinë për të përmirësuar qeverisjen. Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, e ka tejkaluar Trumpin duke emëruar një ministre të krijuar me Inteligjencë Artificiale në kabinetin e tij.

Rama njoftoi këtë muaj se “Diella” do t’i bashkohej qeverisë së tij si ministre. Diella tashmë shfaqet për të përshëndetur vizitorët në faqen e internetit të qeverisë e-Albania. Detyra e saj e re: Të mbikëqyrë prokurimin publik.

Ajo nuk do të ketë nevojë të jetë aq e pakorruptueshme për të tejkaluar sistemin aktual, shkruan “The Washington Post”.

Vitin e kaluar, Shqipëria shënoi 42 nga 100 në Indeksin e Perceptimit të Korrupsionit të Transparency International, i cili mat përhapjen e ryshfetit, nepotizmit dhe formave të tjera të korrupsionit. (Danimarka shënoi më së larti, me 90; Shtetet e Bashkuara renditen në 65.)

Rama thotë se inteligjenca artificiale mund të ndihmojë në dhënien e tenderëve publikë më të drejtë.

Rama, një populist 1.88 metra i gjatë, ka qenë në pushtet që nga viti 2013. Ai e ka shtyrë vendin e tij drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian, ndërkohë që përballet me shqetësime për korrupsionin dhe prapambetjen demokratike.

Sigurisht, emërimi i Diellës “ministre” është një marifet, kështu e konsideron në analizën e saj “The Washingon Post”.

Kushtetuta e Shqipërisë kërkon që anëtarët e kabinetit të jenë qenie njerëzore, pavarësisht rolit që luan AI në shpërndarjen e burimeve qeveritare, njerëzit do të duhet të përcaktojnë buxhetin dhe prioritetet e qeverisë.

Qeveria shqiptare ka pasur vështirësi me teknologjinë në të kaluarën. Në vitin 2022, shërbimet qeveritare të Shqipërisë u paralizuan për javë të tëra nga një sulm kibernetik masiv iranian që Rama e krahasoi me një fushatë bombardimi.

A do ta shtynte një sulm kibernetik që “vret” një ministër të qeverisë Ramën të evokonte dispozitën e mbrojtjes së ndërsjellë të NATO-s?

Por kthimi te teknologjia e re për të adresuar korrupsionin, edhe nëse vetëm simbolikisht, është një përfitim i dobishëm. Në vend që të presin mbërritjen e “inteligjencës së përgjithshme artificiale” mbinjerëzore, qeveritë në të gjithë botën mund të kërkojnë mënyra për të përmirësuar qeverisjen me inteligjencën artificiale siç ekziston sot.

Në Shtetet e Bashkuara, qeveria ka mbetur prapa industrisë private në miratimin e AI-së. Rreth 150 projektligje mbi këtë temë u shqyrtuan në kapitujt shtetërorë vitin e kaluar, sipas Konferencës Kombëtare të Legjislaturave Shtetërore.

Por kjo nuk është aq e shpejtë. Siç ka raportuar The Post, Kina po i tejkalon shumë çdo vend në Perëndim në zbatimin e inteligjencës artificiale, në spitale, fabrika dhe zyra qeveritare.

Janë ditët e para në epokën e inteligjencës artificiale. Por në botën e burokracisë qeveritare që shmang rrezikun, Shqipëria meriton lavdërime për përpjekjen për diçka të re.