Njohës të çështjeve ekonomike vlerësojnë se vendimi i presidentit të SHBA-së, Donald Trump, për vendosjen e një tarife bazë prej 10 për qind për importet nga të gjitha vendet e botës, përfshirë Kosovën, do të ketë një impakt negativ. Sipas tyre, entitetet që merren me eksportin nga Kosova do të përballen me disa vështirësi, pasi nëse deri tani ka pasur tarifa të ndryshme, tani do të aplikohet një tarifë më e lartë prej 10 për qind. Kjo do të ngushtojë margjinat e fitimit për bizneset që eksportojnë në SHBA.

Gjatë vitit 2024, sipas statistikave të Doganës së Kosovës, vendi ka shënuar eksporte me SHBA-në mbi 39 milionë e 176 mijë e 701 euro, derisa në tre muajt e parë 2025 vlera e eksportit është 5 milionë e 759 mijë e 490 euro.

Trump të mërkurën njoftoi gjithashtu për tarifa më të larta për pothuajse të gjitha vendet që kanë suficit tregtar me Shtetet e Bashkuara, duke rritur rrezikun për një luftë tregtare dhe rritje të inflacionit.

Ndaj mallrave të importuara nga Kosova është vendosur tarifë prej 10 për qind, ndaj atyre nga Shqipëria po ashtu 10 për qind, Serbia 37 për qind, Bosnja e Hercegovina 35 për qind dhe Maqedonia e Veriut 33 për qind.

Duke folur në Shtëpinë e Bardhë, Trump tha se ndaj importeve nga Kina do vendoset tarifë prej 34 për qind, ndaj atyre nga Bashkimi Evropian 20 për qind, Koreja e Jugut 25 për qind dhe Japonia 24 për qind.

Njohësi për çështje të ekonomisë, Emanuel Bajra thekson se impakti i tarifave në ekonominë globale është shqetësues, duke pasur parasysh se kjo mund të krijojë krizë dhe mundësi për të depërtuar në tregje të tjera, ku eksportuesit kosovarë mund të gjejnë mundësi të reja.

Ai shton se për Kosovën, efekti mund të jetë minimal, por eksportuesit që operojnë me SHBA-në do të vuajnë për shkak të tarifës 10 për qind.

“Shqetësuese është impakti i tarifave në ekonominë globale, më shqetësuese do të jetë se çka do të ndodhë me ekonominë globale pas tarifave. Mendoj, se aty është një term tregtar që përdorin, aty ky ka kriza, ka mundësi për të depërtuar në tregje dhe entitete të panjohura. Për shembull, eksportuesit kosovarë do të kenë gjasa të eksportojnë në vendet në të cilat nuk kemi pas eksporte në të kaluarën… 03:06 Një gjë që është shqetësuese është pa parashikueshmëria e politikave ekonomike amerikane, për shkak se fatkeqësisht, ose fatmirësisht varësisht prej perceptimit të njerëzve, gjithë ekonomia globale varet nga tendencat ose intencat të administratës amerikane jo vetëm me tarifat, por çka bën në aspektin gjeopolitik… 08:57 Për ne si Kosovë efektet do të jenë minimale, nuk do të ketë ndonjë efekt të madh, pa marrë parasysh se ato entitetet që merren me eksportin, me Amerikën do të vuajnë pakës për shkak se nëse deri dje kanë pasur tarifa me TVSh ose pa të, tash e kanë 10 për qind, iu ngushton margjinat bizneseve që eksportojnë në Amerikë. Por, gjasat që rikompensimi mund të bëhet me rritje të eksporteve me vende jo detyrimisht të lidhura me Amerikën… 34:33 Krejt bota do të eksportojë shumë më pak në Amerikë, për shkak se ka me pas ndërmarrës që e ndryshojnë, thonë në Amerikë është shtrenjtë të dërgosh mallra, duhet gjetur një treg tjetër”, tha Bajra.

Njohësja për çështje të ekonomisë nga Shqipëria, Teuta Nunaj nënvizon se ky vendim mund të sjellë një zvogëlim të eksporteve nga Shqipëria dhe Kosova drejt SHBA-së, në këtë mënyrë sipas saj, Shqipëria dhe Kosova humbet konkurrencën në treg, pasi do të favorizohet një produkt tjetër.

“Nëse flasim për efektet që shkaktojnë tarifat në një treg, produkti i Kosovës në këtë rast ose i Shqipërisë, kur SHBA-ja importojnë produkte nga këto dy vende, automatikisht këto produkte, kur u vendoset një tarifë doganore do të thotë se do të jenë 10 për qind më të shtrenjta siç është kosto e tyre reale. Pra, kostos së realizimit të produktit do t’i shtohet 10 për qind dhe kjo do të afektojë ose do preki dy tregues. Treguesi i parë është rritja e çmimit për konsumatorët, nëse kompanitë importuese të këtyre produkteve do të vendosin që këto kosto shtesë të tarifës prej 10 përqindësh do t’ia përcjellin konsumatorët e fundit, ose në këtë rast mund të ndodhë që këto kompani e absorbojnë vetë këtë kosto shtesë, dhe konsumatorët i ofrohet i njëjti produkt me të njëjtin çmim, por ndërkohë kjo ulë në këtë rast marzhën e fitimit të kompanisë… Kjo mund të sjellë një zvogëlim të eksporteve nga Shqipëria dhe Kosova drejt SHBA-së, në këtë mënyrë Shqipëria dhe Kosova humbet konkurrencën në treg, pasi do të favorizohet një produkt tjetër, ose mund të ndodhë që produktet që importohen nga Kosova dhe Shqipëria të mund të realizohen në SHBA-të, dhe kjo sërish do ta ulte fuqinë vepruese të dyja këtyre shteteve tona kundrejt tregut amerikan”, tha Nunaj.

Lidhur me këtë vendim reagime pati edhe nga Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë Kosovë. DhTIK, ka pritur me shqetësim vendimin e presidentit amerikan Donald Trump që t’i vendosë eksporteve nga Kosova taksën prej 10%. Në njoftimin e DhTIK, thuhet se ky vendim pritet ta godasë edhe më shumë eksportin, i cili nga Kosova drejt SHBA-së ka shënuar rënie përgjatë muajve të fundit.

Gjithashtu, DhTIK i bën thirrje qeverisë që t’u dalë në ndihmë bizneseve që atakohen nga ky vendim.

Derisa Oda Ekonomike Amerikane në Kosovë (OEAK) ka kërkuar nga Qeveria e Kosovës që të tërheqë tarifën doganore prej 10 për qind për mallrat nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Në listën e gjatë me rreth 200 vende që do të preken nga tarifat e Administratës së Donald Trump, janë përfshirë edhe Kosova, Shqipëria, Serbia dhe Maqedonia e Veriut.