Vendimi i Zyrës së Rregullatorit të Energjisë (ZRRE) për daljen e bizneseve në treg të hapur energjetik ka efekt gati shkatërrues për ekonominë vendore.

Kështu tha avokati i Odës Ekonomike të Kosovës në Gjykatën Supreme gjatë seancës gjyqësore lidhur me padinë e iniciuar nga OEK kundër ZRRE, për daljen e detyrueshme të bizneseve në tregun e lirë të energjisë elektrike. Në këtë seancë ku diskutoj për energjinë elektrike herë pas here pati edhe ndërprerje të energjisë elektrike.

Avokati i Odës Ekonomike të Kosovës, Ekrem Hoxha teksa paraqiti padinë tha se komuniteti i biznesit nuk ka qenë i përgatitur për këtë proces i cili siç vlerësoi ai me efekt shkatërrimi të ekonomisë vendore.

“Jo se e kanë kundërshtuar procesin e liberalizimit të tregut të energjisë elektrike, por kanë potencuar nevojën e një faze tranzitore për të ardhur deri te ky proces, meqenëse komuniteti i bizneseve apo konsumatorët jo familjarë kanë qenë të papërgatitur për një ndryshim radikal me efekte gati shkatërruese për ekonominë vendore. E paditura me kokëfortësi dhe refuzim të paarsyetuar administrativo-ligjor përkundër që ka pasur obligim ligjor nga ligji për energji elektrike faza tranzitore e cekur në padi ka shkelur ligjin — këtu vjen në shprehje paligjshmëria, meqë e njëjta ka pasur obligim dhe detyrim ligjor të kryejë një analizë të konkurrencës reale në sektorin e energjisë elektrike, këtë nuk e ka bërë dhe nuk e ka bërë me vetëdije të plotë duke shmangur detyrimin ligjor dhe krijuar favore për një operator privat si KESCO, si dhe disa operatorë tregtar të tjerë të licencuar së fundmi për të kamufluar kinse konkurrencën reale në treg”, deklaroi ai.

Hoxha theksoi se arsyetimi i ZRRE-së se liberalizimi i tregut energjetik është detyrim ligjor është një referim i zbehtë.

“Konkurrenca reale në treg provohet edhe nga të dhënat publike që nuk ekziston fare, pse e themi këtë se nuk ekziston fare sepse këta operatorët e tjerë nuk garantojnë furnizim me energji elektrike dhe në 90% të rasteve nuk parashtrojnë oferta fare në kërkesat e konsumatorëve jo familjar. Vetë ligji për energji elektrike në hyrje të tij potencon se është në përputhje të pjesshme me direktivat e BE-së dhe thirrja e paditurës se liberalizimi është detyrim nga këto direktiva është vetëm një referim i zbehtë për të arsyetuar një vendimmarrje të marrë nga ZRRE”, u shpreh Hoxha.

Ndërkaq, përfaqësuesi ligjor i Zyrës së Rregullatorit të Energjisë, Ymridin Misini u shpreh se padia e bërë nga Oda Ekonomike e Kosovës nuk ka bazë ligjore dhe fakte.

“ZRRE kundërshton në tërësi padinë dhe kërkesë padinë e palës paditëse si të pabazuar në ligj dhe në fakte. Të gjitha aktet e kontestuara janë nxjerr në zbatim të drejtpërdrejtë të kompetencave ligjore të ZRRE-së nga ligji për rregullatorin e energjisë dhe ligjin për energjinë elektrike…. 33’23Për ZRRE-në këto pretendime janë të pabazuara për disa arsye themelore që mbështeten në prova dhe fakte të qarta. Udhëzuesi i viti 2017 dhe ndryshimet e mëvonshme kanë qenë akte të përkohshme që kanë përcaktuar faza dhe afatet për hapje graduale të tregut të energjisë të tregut….Në momentin e parashtrimit të padisë këto akte kishin përmbushur funksionin e tyre dhe efektet e tyre juridike pasi të gjitha masat e paraparë në to kishin përfunduar, ndërsa liberalizimi i tregut për konsumatorët komercial ishte tashmë i realizuar dhe në zbatim bazuar në ligjin për energji elektrike. Si rrjedhojë këto akte nuk prodhojnë më asnjë efekt juridik dhe nuk mund të jenë më objekt shfuqizimi”, deklaroi ai.

Misini tha se procesi I liberalizimit të tregut energjetik është detyrim ligjor dhe Zyra e Rregullatorit të Energjisë ka vepruar në përputhje me kompetencat e saj ligjore dhe ndërkombëtare që ka në këtë drejtim.

Përfaqësuesi ligjor i ZRRE-së theksoi se liberalizimi i tregut të energjisë elektrike nuk ka lënë asnjë konsumatorë pa furnizim me rrymë.

“ZRRE ka vepruar në përputhje të plotë me obligimet e saj ligjore, pretendimet e paditësit se ZRRE ka vepruar jashtë kompetencës janë të pabazuara….43’17ZRRE rithekson se asnjë konsumatorë nuk ka mbetur pa furnizim pas hyrjes në fuqi të vendimit për të hyrat maksimat janë të larta tek furnizuesit me shërbim universal”…01/06/04 Të gjithë konsumatorët komercial kanë lidhur kontrata me furnizues privat dhe tregu i energjisë elektrike për këtë grup konsumatorëve është i liberalizuar dhe në funksionon dhe përputhje me detyrimet ligjore. Mbi këtë bazë i propozojmë Gjykatës Supreme ta refuzoj padinë e paditësit si të palejueshme dhe të pathemelt” deklaroi ai.

E në fund të kësaj seance në Supreme nga trupi gjykues u bë e ditur se vendimi do t’u bëhet i ditur palëve brenda afatit ligjor.

E pas përfundimit të seancës gjyqësore në Supreme, kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës, Lulzim Rafuna tha se para trupit gjykues argumentuan se liberalizimi i tregut të energjisë elektrike nuk ka shkuar siç duhet.

“Ishin fakte të paqëndrueshme e argumentuam të kundërtën para trupit gjykues, argumentuam që procesi i liberalizimit të tregut të energjisë elektrike nuk ka shkuar në mënyrën siç duhet dhe parimeve principeve që i njeh jo vetëm ligji që është në fuqi në Kosovë, por edhe direktiva e BE për liberalizimin e tregut. Ne patëm mundësi që me argumentua, edhe nga pjesa ligjore se si nuk kanë qenë aktet ligjore në rregull në përputhje me dispozita ligjore, po ashtu edhe procesi i liberalizimit. Njoftimi i ZRRE-së ka shkaktuar efekt material në ndikim negativ të biznesit dhe si ka dëmtuar bizneset. Kemi besim të plotë në trupin gjykues që do t’i shqyrtojë të gjitha provat dhe faktet dhe do ta sjellë një vendim të drejtë që do t’i mbrojë bizneset dhe ekonominë e Kosovës,” tha Rafuna.

Më 19 gusht 2025, në Gjykatën Supreme Oda Ekonomike e Kosovës kishte dorëzuar padi ndaj Zyrës së Rregullatorit të Energjisë , lidhur me daljen e bizneseve në treg të lirë të energjisë.

Vendimi i ZRRE-së për liberalizimin e tregut ka hyrë në fuqi më 1 qershor 2025, me të cilin të gjitha kompanitë me më shumë se 50 punëtorë ose me qarkullim mbi 10 milionë euro në vit, janë të obliguara të kalojnë në tregun e hapur.

Bizneset vendore kanë shprehur shqetësim të thellë për çështjen e liberalizimit të tregut energjetik, i cili sipas tyre rrezikon rëndë stabilitetin e tyre financiar dhe vetë ekzistencën e shumë kompanive në vend, si dhe rrezikun e largimit masiv të punëtorëve./kp