Distancim nga deklaratat apo qëndrimet e individëve në njërën anë; mbështetje për studentët apo autoritetet në Serbi në anën tjetër.

Kjo është një përmbledhje e shkurtër e reagimeve nga Kosova për protestat e studentëve në Serbi.

Për më shumë se dy muaj, ata janë duke i bllokuar fakultetet në këtë vend, në shenjë pakënaqësie me situatën socio-politike.

Aktualisht, të bllokuara janë mbi 60 fakultete, të cilat funksionojnë në kuadër të Universitetit të Beogradit, Novi Sadit, Nishit e Kragujevcit.

Brenda sistemit të Serbisë funksionon edhe Universiteti i Mitrovicës së Veriut – në veri të Kosovës, ku studentët thonë se “nuk ka kushte” për bllokimin e tij, por shtojnë se “nuk duam të jemi vëzhgues të heshtur”.

Kështu, më 27 janar, një grup prej dhjetëra studentësh mbajtën 15 minuta heshtje para Fakultetit Filozofik në Mitrovicë të Veriut, për të nderuar 15 njerëzit që humbën jetën nga shembja e një strehe në Stacionin Hekurudhor në Novi Sad, më 1 nëntor të vitit të kaluar.

Ata mbanin pankarta, ku shkruhej: “Përkrahje për studentët dhe nxënësit nga Kosova e Metohia” dhe “Nëse keni arritur të blini një individ, paratë i keni shpenzuar për marrëzi”.

Pas aksionit, ata nuk deshën t’i drejtoheshin publikut, duke thënë se kishin një marrëveshje me kolegët e tyre nga Serbia, të cilët më 27 janar filluan bllokimin 24-orësh të Autokomandës – njërës prej qendrave kryesore të trafikut në Beograd.

Përndryshe, ky ishte tubimi i parë në mbështetje të protestave studentore anembanë Serbisë, të organizuara nga studentët e Universitetit të Mitrovicës së Veriut në veri të Kosovës.

Profesoresha në Fakultetin Filozofik të Universitetit të Mitrovicës së Veriut, Senka Kostiq, tha se “e admiron guximin” e studentëve që vendosën të mos heshtin dhe të solidarizohen publikisht me kolegët e tyre nga Serbia.

Ajo është ndër nismëtarët e një peticioni online, në mbështetje të protestave të studentëve, i cili deri më tani është nënshkruar nga rreth 350 profesorë të Universitetit të Mitrovicës së Veriut.

Ky universitet u zhvendos nga Prishtina, pas luftës së vitit 1999, dhe punëson gjithsej rreth 800 mësimdhënës dhe ndihmës-mësimdhënës, ndërsa në dhjetë fakultetet e tij studiojnë rreth 9.000 studentë.

“Mund të humbasësh punën për shkak të pikëpamjeve tua liberale”

Duke folur për Radion Evropa e Lirë, profesoresha Kostiq tha se “është shumë e vërtetë që dikush mund të humbasë punën ose të vuajë disa pasoja, për shkak të veprimeve të tij apo për shkak të lirisë së mendimit”.

Ajo, personalisht, nuk u përball me pasoja të drejtpërdrejta për mbështetjen e protestës së studentëve, por tha se kishte “pak tensione” për zgjatjen e kontratës.

“Për momentin, mbetem në punë. Kur të qëndroni pas asaj që bëni në punë, kur nuk kanë se për çfarë t’ju kritikojnë, atëherë mund të jeni vetvetja dhe të keni integritet”, u shpreh Kostiq.

Rektorati i Universitetit me seli në Mitrovicë të Veriut njoftoi në mes të dhjetorit të vitit të kaluar se mbështet të drejtën për opinion të lirë, por se distancohet nga pikëpamjet e individëve.

Sipas tij, komuniteti akademik nuk duhet të politizohet.

Ky njoftim erdhi pasi disa profesorë i përkrahën publikisht studentët në Serbi, duke thënë se me nënshkrimet e tyre, duan të kontribuojnë në luftën për një shoqëri më të drejtë dhe më të përgjegjshme.

Në deklaratën e Rektoratit thuhej se, “marrë parasysh mjedisin në të cilin funksionojnë institucionet tona, besojmë se çdo paraqitje e paqëndrueshmërisë mund të ketë pasoja të paparashikueshme për studentët dhe punonjësit”.

“Ne mbështesim presidentin Aleksandar Vuçiq, autoritetet shtetërore dhe institucionet e Republikës së Serbisë në ruajtjen e lirisë akademike, sigurimin e të drejtave të studentëve dhe mësimdhënësve, si dhe kushteve për punë dhe funksionim normal të institucioneve të arsimit të lartë në Republikën e Serbisë”, u tha në atë reagim.

Për profesoreshën Kostiq, Rektorati në Mitrovicë të Veriut është dashur të jetë më shumë përkrahës për qytetarët dhe studentët, e më pak për autoritetet.

“Mendoj se ata, thjesht, e gjetën një mënyrë për të mos qëndruar me studentët. Në mënyrë qyqare, ata fshihen pas zhvillimeve aktuale politike në Kosovë. Unë besoj se janë nën presion të madh për të dalë dhe për të mbështetur politikat e Aleksandar Vuçiqit, por kjo ka qenë një situatë, në të cilën nuk është dashur ta përkulin shtyllën kurrizore”, tha Kostiq.

Radio Evropa e Lirë kontaktoi Rektoratin e Universitetit të Mitrovicës së Veriut për ta pyetur nëse i mbështet studentët që u solidarizuan me kolegët e tyre në Serbi më 27 janar dhe nëse ata që shprehin lirshëm pikëpamjet e tyre, mund të vuajnë ndonjë pasojë, por, deri në publikimin e këtij artikulli, nuk mori përgjigje.

Studentët e ndarë

Më 24 janar, Parlamenti Studentor i Universitetit të Mitrovicës së Veriut u bëri thirrje studentëve në Serbi që të distancohen nga mbështetja prej kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti.

“Ai që ju ka mbështetur, po na vret dhe po na dëbon”, u tha, ndër të tjera, në deklaratë.

Sipas saj, studentët në Kosovë kanë nevojë që “Serbia të jetë e fortë dhe e qëndrueshme politikisht dhe ekonomikisht – një vend me institucione të forta me sundim të ligjit, që ka mirëkuptim dhe miq si në Lindje, ashtu edhe në Perëndim”.

Megjithatë, disa studentë të Fakultetit Filozofik në Mitrovicë të Veriut u distancuan nga kjo deklaratë, duke thënë se Parlamenti studentor nuk është mbledhur në ndonjë seancë dhe se deklarata e publikuar është “e turpshme dhe keqdashëse”.