Por kriza ekonomike globale e vitit 2008, nga e cila bota ende nuk është rimëkëmbur plotësisht, ka dyshime serioze mbi këtë qasje.

Banka për Marrëveshje Ndërkombëtare, ka argumentuar për një kohë të gjatë se objektivi i inflacionit të pastër nuk është në përputhje me stabilitetin financiar. Ajo nuk e ka marrë parasysh ciklin financiar, dhe kjo ka prodhuar më tepër politika monetare ekspansioniste dhe asimetrike.

Për më tepër, argumenti më i madh në dobi të objektivit të inflacionit që i ka kontribuar rënies së inflacionit që në fillim të viteve të 90-ta, është i diskutueshëm.

Zhvlerësimi në të vërtetë filloi në fillim të viteve të 80-ta, shumë para objektivit të inflacionit kur edhe është shpikur falë përpjekjeve të përbashkëta të Kryetarit të Bordit të atëhershëm të Rezervave Federale të Shteteve të Bashkuara, Paul Volcker.

Dhe në fillim të viteve të 90-ta, në veçanti kur integrimi në ekonominë botërorë të Kinës, ndoshta ka qenë arsyeja kryesore për rënien e presioneve globale të inflacionit.

Indikacionet e fundit tregojnë qartë se synimin i inflacionit nuk e ka shkaktuar zhvlerësimi qysh në vitet e 90-ta, por është thjeshtë një përpjekje e pasuksesshme nga një numër në rritje i bankave qendrore, që kanë të vetmin qëllim të reflektojnë në ekonomitë e tyre.

Nëse bankat qendrore nuk janë në gjendje të rrisin inflacionin, atëherë ato eksitojnë për arsye se mund të mos kenë qenë të rëndësishme edhe në reduktimin e tij.

Fakti është se objektivi fillestar i bankave qendrore nuk ishte stabiliteti i çmimeve të konsumit; Indekset e çmimeve të konsumatorëve as që kishin ekzistuar fare kur shumica e tyre ishin themeluar.

Bankat qendrore janë themeluar për të siguruar financimin e luftërave për qeveritë. Ky fakt nuk qëndronte derisa rritja e inflacionit në vitet e 70-ta u zbulua nga bankat qendrore, pasi prapa qëndronte dëshira kryesore për të mbajtur të qëndrueshme vlerën e parasë.

Por si të matet vlera e parave?

Një qasje që përqendrohet në çmime, me indeksin e çmimeve të konsumit duket se është treguesi më i qartë për këtë.

Problemi kryesor qëndron tek marrëdhëniet në mes të ofertuesit të parave (që në fund të fundit përcakton vlerën e parave) dhe çmimeve të paqëndrueshme.

Për fillestarët, koha në mes ndryshimeve për ofertuesit e parave dhe lëvizjes së çmimeve është e gjatë, e ndryshueshme dhe e paparashikueshme.

Duke parasysh këtë fakt, synimi i konsumit të çmimeve gjatë 2-3 viteve të ardhshme nuk do të garantojë se vlera e parave do të mbetet e qëndrueshme në një afat të gjatë.

Për më tepër, metodat e ndryshme të mbledhjes së çmimeve të konsumit japin rezultate të ndryshme, në varësi se si kostot e strehimit trajtohen dhe se si aplikohet rregullimi hedonik.

Me pak fjalë, politikat monetare janë formësuar nga një pjesë e vogël e papërcaktuar e çmimeve, që ekspozojnë ndryshime në ofertën e parasë.

Fatkeqësisht, përpjekjet e politikëbërësve monetarë për të operacionalizuar  objektivin për tu siguruar se vlera e parave do të mbetet e qëndrueshme, i ka marrë jetën vetes.

Sot librat e ekonomisë, supozojnë se objektivi kryesor i bankave qendrore është stabilizimit i çmimeve të konsumit në vend të vlerës së parave.

Për më tepër, ekonomistët tani e kuptojnë inflacionin si një rritje në çmimet e konsumit, e jo si rënie të vlerës së parave që rezultojnë nga një rritje e tepërt e ofertës së parave.

Për ti bërë gjërat edhe më të komplikuara, bankat qendrore në mënyrë rutinore mohojnë përgjegjësinë e çfarëdo çmimi tjetër përpos atij të konsumit, duke injoruar faktin se vlera e parave reflekton në të gjitha çmimet, përfshirë këtu atë të mallrave, pasurive të patundshme, aksioneve, obligacioneve dhe ndoshta të normave të rëndësishme të këmbimit.

Me pak fjalë, derisa stabilizimi i çmimeve përmes inflacionit është një objektiv i lavdërueshëm, fokusi i ngushtë i bankave qendrore në çmimet e konsumit brenda një kohe relativisht të shkurtër, është i pamjaftueshëm për të arritur atë. Kjo u theksua nga rritja e çmimeve në shtëpitë e shumë vendeve në prag të krizës financiare të vitit 2008, dhe rënia e madhe e çmimeve të aseteve dhe mallrave menjëherë pas kolapsimit të Vëllezërve Lehman, kthimi në inflacion i çmimit të aseteve prej atëherë dhe deri më tani ka pasur luhatje të mëdha të monedhës. Të gjithë janë kundër një vlere të qëndrueshme të parasë.

Fokusi ekskluziv i bankave qendrore ndaj çmimeve të konsumit, madje mund të jetë kundërproduktiv. Duke minuar alokimin efikas të kapitalit dhe nxitjes së investimeve, kështu politikat monetare të CPI-së janë duke shtrembëruar strukturat ekonomike, duke bllokuar rritjen dhe krijuar rrezik moral, duke mbjellë fara jo stabiliteti për të ardhmen e vlerës së parave.

Brenda një ekonomie të vazhdueshme komplekse, synimi i kornizës së inflacionit nuk do të stabilizojë vlerën e parasë. Vetëm një qasje po aq komplekse dhe një politikë e përshtatshme monetare, që thekson menaxhimin e rrezikut dhe mbështet gjykimin e politikë-bërësve, e jo formula e qartë dhe e prerë, mund ta bëjnë këtë. Një qasje e tillë do të ishte më pak e parashikueshme dhe do të eliminonte udhëzimet e mëtutjeshme, duke dekurajuar rrezikun për marrjen – dhënien dhe uljen e rrezikut moral.

Historia le të kuptohet se si mund të duket korniza për stabilitet. Në çerekun e fundit të shekullit të njëzetë, shumë banka qendrore kanë përdorur objektiva të ndërmjetme, përfshirë totalin monetar. Synime të tilla mund të aplikohen për kredi, norma të interesit, kurse të këmbimit, asete- çmime të mallrave, dhe çmime të ndërmjetme të mallrave.

Stabiliteti afatshkurtër i çmimit të konsumit nuk garanton stabilitet ekonomik financiar apo monetarë. Ka ardhur koha që bankat qendrore të pranojnë faktin, dhe të adoptojnë një qasje gjithëpërfshirëse afatgjate të politikave monetare, edhe nëse kjo do të thoshte në afat të shkurtër, se inflacioni i konsumit të shkurtër do të devijojë nga ajo çfarë aktualisht është kuptuar si “stabilitet i çmimit”. Luhatjet e përkohshme në CPI janë çmimet e vogla që duhet paguar për të siguruar një stabilitet afatgjatë të parasë. (Përgatiti lajmi.net)