Skanerët në pikat kufitare: Kur, si dhe pse?
Kryeministri Albin Kurti kërkon qysh prej qershorit që Kosova të pajisjet me skanerë në pikat kufitare, për të rritur sigurinë në tregti dhe kufij. Kur do të mund t’i sigurojë Kosova këto pajisje dhe si do t’i shërbejnë ato? Kur kryeministri i Kosovës bëri të ditur këtë javë se kufizimi ndaj importit të mallrave nga…
Lajme
Kryeministri Albin Kurti kërkon qysh prej qershorit që Kosova të pajisjet me skanerë në pikat kufitare, për të rritur sigurinë në tregti dhe kufij. Kur do të mund t’i sigurojë Kosova këto pajisje dhe si do t’i shërbejnë ato?
Kur kryeministri i Kosovës bëri të ditur këtë javë se kufizimi ndaj importit të mallrave nga Serbia do të zëvendësohet me kontroll të shtuar në pikën kufitare në Merdare, dhe paralajmëroi instalimin e pajisjeve të skanimit, një pjese të audiencës mund t’i jetë kujtuar një vizitë e Albin Kurtit në Hamburg, këtë vit.
Atje, ai u informua në detaje se si Gjermania e ruan sigurinë e vet, duke analizuar secilin mall që i hyn në territor.
Vetë autoritetet gjermane ofruan ndihmë që edhe Kosova ta avancojë kontrollin në atë nivel.
Oferta e tyre për skanerë të avancuar pasoi kërkesën ndaj Qeverisë së Kosovës që të hiqte kufizimin ndaj mallrave të Serbisë, me argumentin se po shkelte Marrëveshjen për Tregti të Lirë të Evropës Qendrore (CEFTA), dhe se po rrezikonte pjesëmarrjen në nismat rajonale.
Me heqjen e kufizimit në Merdare u zhbllokua puna e CEFTA-s.
Pse bllokadë ndaj mallrave nga Serbia?
Masat kufizuese u vendosën në qershor të vitit 2023, pas arrestimit të tre policëve kosovarë nga autoritetet serbe. Zyrtarët policorë u liruan ndërkohë, por masa mbeti në fuqi.
Ndonëse qëndroi për më shumë se një vit, autoritetet kosovare nuk dolën asnjëherë me ndonjë raport vlerësues si ka ndikuar masa në nivelin e sigurisë.
“Kosova nuk ka masa tregtare ndaj Serbisë, Kosova ka masa të sigurisë, për shkak se për dy vjet na e kanë sjellë ushtrinë katër herë afër kufirit, dhe për shkak se katër herë kemi konfiskuar sasi të jashtëzakonshme të armatimit”, u ka thënë Kurti mediave.
Këshilltari i tij, Jeton Zulfaj, i ka thënë Radios Evropa e Lirë se Ministria e Financave dhe Dogana e Kosovës do të nisin procedurat e prokurimit për të paktën një skaner, tani për tani, dhe se prioritet është pika e kalimit kufitar në Merdare.
“Është masë shumë e rëndësishme, sepse aty vërehet se çfarë po importohet. Nuk mund të kalohet asgjë pa u vërejtur në skanerë. Është e vështirë, pastaj, që të kontrabandohen armë, siç është bërë në të kaluarën. Ky është qëllimi, rritja e nivelit të sigurisë në mallra”.
Sipas Zulfajt, nga sigurimi i skanerëve tjerë do të varet hapja e pikëkalimeve të tjera për mallrat nga Serbia.
Si do të duken këto pajisje skanimi?
Pajisjet e skanimit patjetër se do të jenë të teknologjisë tredimensionale (3D). Nuk dihet ende nëse do të jenë statike apo mobile – për këtë pritet të vendosin doganierët, varësisht prej vlugut të qarkullimit në një pikëkalim.
Skanerët statikë montohen afër kufirit, apo në zonë të caktuar, dhe bëjnë skanim të detajuar të kamionëve të mëdhenj. Më pas, doganierët kanë në kohë reale pamje 3D të brendësisë së produktit dhe brenda kamionit.
Çmimi i një skaneri të tillë nuk dihet, por Zulfaj ka thënë se do të përzgjidhen ata që janë të pranueshëm edhe për Bashkimin Evropian. Nuk dihet as sa është buxheti që ka ndarë Kosova për blerjen e tyre.