Ekonomia amerikane u ngadalësua më shumë nga sa kishin parashikuar analistët në tremujorin e parë të këtij viti, por ende konsiderohet e shëndetshme sipas standardeve historike.

Rritja ekonomike është ngadalësuar gradualisht gjatë 12 muajve të fundit, duke rritur mundësinë e uljes së normave të interesit, por banka qendrore e SHBA-së, Rezerva Federale -Fed, e ka bërë të qartë se nuk ka ndërmend të nxitohet për t’i ulur ato, shkruan CNN.

Produkti i brendshëm bruto (PBB), i cili mat vlerën totale të të gjitha mallrave dhe shërbimeve të prodhuara brenda ekonomisë, u rrit në tremujorin e parë me një normë vjetore prej 1.6%, njoftoi Departamenti i Tregtisë i SHBA-së. Kjo është rritja më e dobët që nga tremujori i dytë i vitit 2022, kur ekonomia ishte në rënie.

Ekonomistët prisnin një rritje dukshëm më të lartë

Kjo përfaqëson një ngadalësim të ndjeshëm nga norma e rritjes prej 3.4% në tremujorin e katërt të vitit të kaluar dhe është gjithashtu nën pritjet e ekonomistëve që kishin parashikuar një rritje prej 2.2%, sipas një ankete të FactSet. Të dhënat janë rregulluar për luhatjet sezonale dhe inflacionin.

Një nga faktorët kryesorë që fshiheshin pas ngadalësimit ishte rritja e ndjeshme e importeve, të cilat kanë një ndikim negativ në llogaritjet e PBB-së sepse ato janë mallra dhe shërbime të prodhuara jashtë vendit. Importet u rritën me një normë prej 7.2% krahasuar me 2.2% në tremujorin e mëparshëm, duke ulur pothuajse një pikë përqindjeje nga rritja e përgjithshme e PBB-së.

Ulja e investimeve në inventarë brenda sektorit privat ndikoi gjithashtu negativisht në aktivitetin ekonomik në fillim të vitit. Për më tepër, u regjistrua një rënie e ndjeshme e shpenzimeve qeveritare.

Konsumi familjar u ngadalësua

Konsumi familjar, i cili përbën pjesën më të madhe të PBB-së, gjithashtu u ngadalësua, por mbeti nxitësi kryesor i rritjes ekonomike në tremujorin e parë. Një tregues kyç i kërkesës në ekonomi — të ashtuquajturat shitje përfundimtare për blerësit privatë vendas (që përjashtojnë eksportet, shpenzimet qeveritare dhe ndryshimet në inventarë) — mbeti e fortë gjatë periudhës janar-mars, me një ngadalësim të lehtë krahasuar me fundin e vitit të kaluar.

Çfarë do të thotë kjo për normat e interesit?

Inflacioni u ngadalësua ndjeshëm gjatë vitit të kaluar, por në muajt e fundit ka pasur ngecje në këtë trend rënës. Kjo është pikërisht arsyeja kryesore pse Fed nuk planifikon të ulë shpejt normat e interesit për momentin. Në të njëjtën kohë, qëndrueshmëria e ekonomisë u jep bankierëve qendrorë besimin se ata mund të përballojnë të presin derisa inflacioni të bjerë më afër objektivit prej 2%.

Fed do të fillojë të ulë normat e interesit vetëm kur të jetë e bindur se inflacioni është nën kontroll dhe është në rrugën e duhur drejt këtij qëllimi. Por shkurtime më të hershme janë gjithashtu të mundshme nëse ekonomia dobësohet papritur.

Për momentin, pavarësisht rezultateve më të dobëta të PBB-së në tremujorin e parë, ekonomia amerikane mbetet relativisht e fortë. Kompanitë vazhdojnë të punësojnë me një ritëm të qëndrueshëm dhe punëtorët po gëzojnë rritje të ndjeshme të pagave.

Edhe pse ekonomistët dhe politikë-bërësit monetarë presin një ngadalësim të mëtejshëm gjatë vitit, duke qenë se normat e interesit janë në nivelin e tyre më të lartë në njëzet vitet e fundit, një recesion në vitin 2025 nuk pritet për momentin.

“Konsumatorët janë bërë pak më selektivë në lidhje me atë që blejnë dhe sa shpenzojnë për shkak të normave të larta të interesit dhe inflacionit vazhdimisht të lartë”, tha për CNN Oren Klachkin, ekonomist i tregjeve financiare të Nationwide.

“Por për sa kohë që tregu i punës mbetet i fortë, shpenzimet do të vazhdojnë. Kjo vazhdon të kompensojë presionin që vjen nga inflacioni dhe normat e larta të interesit.”

Të dhënat e fundit të PBB-së e kanë minuar narrativin se ekonomia amerikane po mbinxehet. Kjo do të thotë që Fed mund të fillojë të ulë normat e interesit më herët se sa pritej më parë.

“Një raport paraprak më i dobët i PBB-së për tremujorin e parë mund të ndryshojë përsëri afatin kohor të Rezervës Federale për fillimin e ciklit të uljes së normës së interesit – korriku po përmendet përsëri si një datë e mundshme”, tha të enjten Quincy Krosby, strateg kryesor global në LPL Financial.

Zyrtarët e Rezervës Federale do të takohen javën e ardhshme për të vendosur mbi nivelin e fundit të normës së interesit.

Nuk ka ende arsye për panik

Amerikanët ende po shpenzojnë, gjë që aktualisht po e mban ekonominë mbi ujë. Konsumi familjar u ngadalësua në një normë vjetore prej 2.5% në tremujorin e parë, krahasuar me 3.3% në tremujorin e mëparshëm, kryesisht për shkak të shpenzimeve më të ulëta për mallra. Megjithatë, ishin këto çështje të shpenzimeve familjare që ishin nxitësi kryesor i rritjes midis janarit dhe marsit. Meqenëse tregu i punës vazhdon të funksionojë në mënyrë të qëndrueshme, amerikanët ka të ngjarë të vazhdojnë të shpenzojnë.

Visa, përpunuesi më i madh i pagesave në botë, i tejkaloi pritjet në raportin e saj të fundit tremujor, kryesisht falë qëndrueshmërisë së shpenzimeve.

“Shpenzimet e konsumatorëve në të gjithasegmentet — nga shpenzimet e ulëta në ato të larta — mbeten relativisht të qëndrueshme. “Të dhënat tona nuk tregojnë një ndryshim të rëndësishëm në sjelljen e konsumatorit”, tha Chris Suh, drejtor financiar i Visa-s, gjatë një telefonate me investitorët.

Megjithatë, ka shenja të caktuara paralajmëruese. Nivelet e borxhit të kartave të kreditit dhe vonesat në pagesa janë në rritje, dhe këta janë tregues që Rezerva Federale po i monitoron nga afër.

Presidenti i Rezervës Federale të Çikagos, Austan Goolsbee, tha së fundmi se nivelet e borxhit të konsumatorëve nuk janë ende “veçanërisht të larta”, por paralajmëroi se tendenca të tilla shpesh i paraprijnë problemeve ekonomike.

“Nëse norma e mos pagesës së kredisë konsumatore fillon të rritet, kjo është shpesh një tregues kryesor se gjërat mund të përkeqësohen”, tha ai të premten në një diskutim në panel të organizuar nga Shoqata për Raportim dhe Shkrim të Avancuar të Biznesit.