Për këtë ditë shkrimtar të shquar shqiptar kanë shkruar poezi të ndryshme duke pasqyruar realitetin e atëkohshëm që nuk ka qenë aspak i mirë.

Lajmi.net ka përzgjedhur disa poezi që shkrimtarët shqiptar i kushtuan kësaj dite.

Fan Noli – Syrgjyn -vdekur

(Elegji për Luigj Gurakuqin)

Nëno moj, mbaj zi për vllanë,

Me tre plumba na i ranë,

Na e vran’ e na e shanë,

Na i thanë trathëtor.

 

Se të deshte dhe s’të deshnin,

Se të qante kur të qeshnin,

Se të veshte kur të çveshnin,

Nëno moj, të ra dëshmor.

 

Nëno moj, vajto, merr malin,

Larot t’a përmbysnë djalin

Që me Ismail Qemalin

Ngriti flamur trimëror.

 

Nëno moj, m’a qaj në Vlorë

Ku të dha liri, kurorë,

Shpirt i bardhë si dëborë;

Ti s’i dhe as varr për hor.

 

Nëno moj, ç’është përpjekur

Gojë-mjalt’ e zëmër-hekur,

Syrgjyn-gjall’ e syrgjyn-vdekur,

Ky Vigan Liberator.

 

** Naim Frashëri – Ismajl Qemali

( Kjo poezi ende nuk është botuar , është shkruar në ditën e vdekjes se Ismajl Qemalit )

Mbyllur det’ edhe stereKush do pyes?

… edhe përse?… Shiko më shumë

E kush pyet për Shqipërinë,

Rreth me male një shketinë

E pa zë dhe e pa zotëVetëm vlente për një botë

Që të bënej ndonjë ditë,Një thërime një kafshitë

Për atë e për këtë,Vleft’e saja hë për hë,Dele dajos……..

 

Kur nji ditë,Vjen e çfaqet një Profitë;

Ish njI plak i bardhë borë,Nji bajrak me zok në dorë;

Çan tokë e çan detëSi i çan rrufeja retë

;Edhe zbriti mu atjeKu i than nga se për sePo atje në atë vëndë,

Dy të prishurit na mëndë,Jo që nuk i than “miserdhe

“Po i than dhe “shko nga erdhe!”

 

Plaku gjorë e plaku mjerë,Ku do vejë e ku do bjerë,

Nëpër erë e nëpër shiraNëpër gropa me shëllira?

 

Iku ditë e iku natëI mungon dhe buk’ e thatë

;Edhe buka i mungonte,Vëtan zêmra i valonte.

 

Si ish baltë, këmba kridhej,Si ish plakë, trupi dridhej

,Andej ruhej nga armiku,Këtej ruhej nga i ligu.

 

Mirpo plaku bëri krahë;Kaloj male, kaloj brigje,

Kaloj pellgje të pa vahë,Kaloj pyje të pa shtigje

Syr’ i tija një yll shihteDita yllin po e fshihte.

 

Plaku iku, iku, iku Pas ca dite një mëngjes,

Kur dëgjon një zë kikiku,Një qytet i gjithë u ndes.

 

Ish një vend, një vend i lirëQë në gjuhën më të mirë

Që në gjuhën e Asllanit,I thon vëndi i jataganit;

 

I thon Vlon’ e i thon Vlorë Ku Shqiponja dy krenorë,

Gjeti gjithë ata që deshi,Djem baroti, djem arbreshi,

Me besë burri armatosur,Trimëri që s’ka të sosur,

 

E kush ishte ai plakë? E kush ishte ajo flakë?

Si një yll që është këputur

Në një arqe brenda futur,

 

Na harriti…. Kuje sotë

Nuk na erdhi si e deshëm,Po në dhe se fusëm dotë

Pra në zêmra do t’a ngjeshim.Dhe aty do rroj sa malet

Shpirti tija nuk do faletNuk do falet po si Dielli,

Ku bashkohen det e qielli,Atje shuhet ashtu duhet,Qarko botës zë e muhet;

 

Mirpo dielli dhe atëherë,Shkrep dhe shtie mbi të tjerë;

Dielli mbet gjithnjë Diell,Kurdoherë me kokë në qiellë,

Edhe Plaku këtë ditë,

Si njeri mbaroi jetë

Mir po Plaku i vërtetëIsh Profit dhe mbet Profit;

Dhe qëndron ashtu si ishë;Do mbaj emrin si e kishë;Emr’i tija i vërtetë;Esht Nëntor njëzet’ e tetë.

 

** Gjergj Fishta – 28 Nanduer 1913

Oj Zanë, t’këndojm… t’vajtojm, deshta me thanë;

Pse sot ditë kangët s’asht për mue e tye.

Po ç’gzim kjo ditë ne mundet me na dhanë,

Kur, qe; mbas nji motmoti q’iu pëlqye

Europës shqiptarin zot n’shpi t’vet me lanë

E kujt pose Hyut, n’këtë jetë mos me i shërbye,

Shqiptari i ndam’ prap me vedvedi gjindet

E shk’asht ma zi, prej vedit edhe s’bindet…

………………………………………………………………….

Flamuri kombtar nuk ka ç’ka ban nder ne,

Po kje se dashtni nuk kem’ për Atdhe!

E, drue dashtni për Atdhe nuk ka shqiptari;

Me gjasë, s’çan krye shqiptari për komb t’vet,

As për at gjuhë të ambël qi i la i Pari,

As pse Shqipnia n’vedi u ba sot shtet;

Pse e shoh se veç atje ku xhixhllon ari

Pa frymë e tue dihatë vrap ai nget,

Si Krishtin shiti Juda Iskarjot,

Drue Adheu ndër ne po shitet për një zallotë…

A thue mos fola keq?… Po lypi t’falun,

Përse ktu vetë me fue nuk due kërkëndin,

E pse asht mirë fjalën n’zemër t’fryt m’e ndalue,

Por ai, qi të liruem me e pasë s’don vendin,

A prej së tjerëve s’don me ia lshue rendin

A thue ai s’asht Judë? Po, kambë e krye Iskariota!,

E pra kso nipash ka edhe shum Kastriota…

E po për ata qi detyrë e nder harrue,

Qi marrë e turp kaherë flakërues mbas shpinet,

M’visar t’Atdheut me t’huej shkojn tue tregue

Kush ndyet mbas Frankut rrejtë, kush mbas stërlinet

Kush pse dinari tepër i ash lakmue.

E Atdheun’ prej t’huejsh me e qitun duen bashtinët,

Thue edhe për ta ndokuj do t’i vijë çuda,

Kur them se nuk janë tjetër veçse Juda?…

Po, Juda janë e gjinde janë tradhtarë.

Mori

M’kamë kryekungujt prej si u vunë,

Duel padija n’krye të vendit;

Njerzt e kënuen u poshtnune,

Metën t’urtit jashtë kuvendit.

Duel me faqe t’bardhë trathtari,

Shpirt e fis qi ka kuletën;

U ndëshkue pa dhimë Shqyptari,

Qi për fis nep gjan e jetën.

Shqynis zani atbotë i humi,

T’huejt mi qafë i a vunë themrën,

E e mloj skami, terri e gjumi,

Djelmt e vet i a lnurën zemrën.

E Shqyptarët jo veç s’e nisen

Për kto punë përjashta Momin.

Por ma fort, medje, e konisen.

Msue gjithmonë me ndërue llomin…

E njikshtu, qitash, njaj i cilli

S’e la mrendë e detit vala,

S’e la ferri, toka e qilli,

N’ Shqypni majet porsi njala.

 

** Azem Shkreli – Këngë E Turpshme

Këngë e turpshme

Sonte

Qava sonte për ty

Arbëri

Nuk më vjen turp

Pse qava

Me vjen turp pse s’munda

Të bëj tjetër

Nga turpi qava

**

Ali Asllani – Ismail Qemali

Mbyllur det’ edhe stere

Kush do pyes? … edhe përse?

E kush pyet për Shqipërinë,

Rreth me male një shketinë

E pa zë dhe e pa zotë

Vetëm vlente për një botë

Që të bënej ndonjë ditë,

Një thërime një kafshitë

Për atë e për këtë,

Vleft’e saja hë për hë,

Dele dajos……..

 

Kur nji ditë,

Vjen e çfaqet një Profitë;

Ish njI plak i bardhë borë,

Nji bajrak me zok në dorë;

Çan tokë e çan detë

Si i çan rrufeja retë;

Edhe zbriti mu atje

Ku i than nga se për se

Po atje në atë vëndë,

Dy të prishurit na mëndë,

Jo që nuk i than “miserdhe”

Po i than dhe “shko nga erdhe!”

 

Plaku gjorë e plaku mjerë,

Ku do vejë e ku do bjerë,

Nëpër erë e nëpër shira

Nëpër gropa me shëllira?

 

Iku ditë e iku natë

I mungon dhe buk’ e thatë;

Edhe buka i mungonte,

Vëtan zêmra i valonte.

 

Si ish baltë, këmba kridhej,

Si ish plakë, trupi dridhej,

Andej ruhej nga armiku,

Këtej ruhej nga i ligu.

 

Mirpo plaku bëri krahë;

Kaloj male, kaloj brigje,

Kaloj pellgje të pa vahë,

Kaloj pyje të pa shtigje

Syr’ i tija një yll shihte

Dita yllin po e fshihte.

 

Plaku iku, iku, iku

Pas ca dite një mëngjes,

Kur dëgjon një zë kikiku,

Një qytet i gjithë u ndes.

 

Ish një vend, një vend i lirë

Që në gjuhën më të mirë

Që në gjuhën e Asllanit,

I thon vëndi i jataganit;

 

I thon Vlon’ e i thon Vlorë

Ku Shqiponja dy krenorë,

Gjeti gjithë ata që deshi,

Djem baroti, djem arbreshi,

Me besë burri armatosur,

Trimëri që s’ka të sosur,

 

E kush ishte ai plakë?

E kush ishte ajo flakë?

Si një yll që është këputur

Në një arqe brenda futur,

 

Na harriti…. Kuje sotë

Nuk na erdhi si e deshëm,

Po në dhe se fusëm dotë

Pra në zêmra do t’a ngjeshim.

Dhe aty do rroj sa malet

Shpirti tija nuk do falet

Nuk do falet po si Dielli,

Ku bashkohen det e qielli,

Atje shuhet ashtu duhet,

Qarko botës zë e muhet;

 

Mirpo dielli dhe atëherë,

Shkrep dhe shtie mbi të tjerë;

Dielli mbet gjithnjë Diell,

Kurdoherë me kokë në qiellë,

 

Edhe Plaku këtë ditë,

Si njeri mbaroi jetë

Mir po Plaku i vërtetë

Ish Profit dhe mbet Profit;

Dhe qëndron ashtu si ishë;

Do mbaj emrin si e kishë;

Emr’i tija i vërtetë;

Esht Nëntor njëzet’ e tetë.

/Lajmi.net/