Të paktën 8,000 burra dhe djem kryesisht myslimanë u ndoqën nëpër pyje brenda dhe përreth Srebrenicës nga trupat serbe në atë që konsiderohet masakra më e rëndë e kryer ndaj civilëve në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore, shkruan Associated Press, transmeton Klan Kosova.

Të shtunën, tetë viktimat e identifikuara rishtas të masakrës së vitit 1995 do të vendosen të pushojnë në varrezat përkujtimore në Potocari – jashtë Srebrenicës. Midis tyre do të jetë Bajro Salihovic, mbetjet e pjesshme të të cilit u zbuluan nga një varr masiv i zbuluar nëntorin e kaluar dhe u identifikua përmes testimit të ADN-së.

“Ata gjetën vetëm disa nga eshtrat e tij, por nëna ime dhe unë vendosëm ta varrosim këtë vit, kështu që ne do të dimë se ku është varri i tij, ku të shkojmë për të thënë një lutje, për të gjetur një paqe,” tha djali i tij Bahrudin, i cili vetë i mbijetoi masakrës duke ikur nëpër pyll.

Lufta e Bosnjës goditi tre fraksionet kryesore të vendit – serbët, kroatët dhe muslimanët boshnjakë – kundër njëri-tjetrit pas shpërbërjes së Jugosllavisë. Më shumë se 100,000 njerëz u vranë në konflikt përpara se një marrëveshje paqeje të ndërmjetësohej në 1995.

Ajo që ndodhi në Srebrenicë ishte një shenjë turpi për bashkësinë ndërkombëtare pasi qyteti ishte shpallur një “strehë e sigurt” e SHBA-së për civilët në 1993.

Kur forcat serbe boshnjake depërtuan dy vjet më vonë, rreth 15,000 burra dhe djem myslimanë të Bosnjës u larguan në pyll. Dhe dy herë më shumë banorë të tmerruar nxituan për në kompleksin e OKB-së në atë që dikur ishte një zonë industriale në hyrje të qytetit, me shpresën se paqeruajtësit holandezë të OKB-së do t’i mbronin ata.

Sidoqoftë, paqeruajtësit vëzhguan të pafuqishëm derisa trupat serbe morën rreth 2.000 burra dhe djem nga kompleksi për ekzekutim ndërsa po transportonin gratë dhe vajzat në territorin e mbajtur nga qeveria Boshnjake. Ndërkohë, në pyllin përreth Srebrenicës, ushtarët serbë gjuanin boshnjakët që largoheshin, pasi myslimanët boshnjakë njihen ndryshe, duke i vrarë ata një nga një.

Vrasësit u përpoqën të fshehin provat e gjenocidit, duke grumbulluar pjesën më të madhe të trupave në varre masive të bëra me nxitim, të cilat ata më pas i gërmuan me buldozerë dhe shpërndanë kufomat nëpër vendet e shumta të varrimeve.

Më vonë trupat janë zbuluar dhe viktimat janë identifikuar përmes testimit të ADN-së. Rreth 1.000 viktima mbeten për t’u gjetur.

Një gjykatë e posaçme e OKB-së për krimet e luftës në Hagë dhe gjykatat në Ballkan kanë dënuar afër 50 serbë boshnjakë, përfshirë udhëheqësin e tyre të lartë civil të kohës së luftës, Radovan Karadzic dhe komandantin e tij ushtarak, Ratko Mladic, me më shumë se 700 vjet burg për krimet e Srebrenicës.

Ndërsa çdo vit, gratë kthehen për të vajtuar të vdekurit e tyre.