Sulmi terrorist që kishte ndodhur në Banjskë në shtatorin e vitit 2023 dhe sasia e madhe e armatimit që ishte kapur nga autoritetet e sigurisë në pjesën Veriore të Kosovës, kishte bërë qe Qeveria e Kosovës të marrë një vendim për të kufizuar hyrjen e kamionëve me mallra nga Serbia si një kundërpërgjigje dhe masë për rritjen e sigurisë.

Vendet aleate kishin kërkuar që Kosova të hiqte një masë të tillë, duke premtuar se do ta ndihmojnë në rritjen e sigurisë nëpër pikat kufitare me Serbinë. Gjermania kishte premtuar disa skanerë për të pasur kontrolle sa më efikase nëpër kufijt me fqinjin verior.

Pas kërkesës së vendeve aleate, kreu i Qeverisë së Kosovës, më 7 tetor 2024 kishte marrë vendim për ndryshimin e kësaj mase dhe kalimin nga “kufizimi” në “kontroll të shtuar”.

Por kur do të vijnë skanerët gjermanë me rreze X në Kosovë?

Ambasada e Gjermanisë duke sqaruar procedurat dhe kompleksitetet teknike, kanë konfirmuar se skanerët pritet që të vijnë në Kosovë në tre muajt e parë të vitit 2026.

Gjithë përpjekja për sjelljen e skanerëve në Kosovë është duke u bërë në bashkëpunim me GIZ-in, institucionet e Kosovës, BE-në dhe partnerë të tjerë ndërkombëtare.

“Gjermania mbetet plotësisht e përkushtuar për të mbështetur qeverinë kosovare në marrjen e skanerëve të nevojshëm për pikat e saj kufitare. Procesi i prokurimit, aktualisht duke u zhvilluar, përfshin vlerësime të plota për të siguruar që janë identifikuar zgjidhjet më efektive për sfidat specifike në kufi. Për shkak të kompleksitetit teknik të projektit – për shkak se skanerët me rreze X për transportin e mallrave nuk janë një produkt i gatshëm, por duhet të kombinohen së bashku – ky proces kërkon kohë dhe konsideratë të kujdesshme. Të gjitha përpjekjet po ndërmerren në bashkëpunim të ngushtë me GIZ-in, institucionet relevante qeveritare kosovare, BE-në dhe partnerët e tjerë ndërkombëtarë. Duke marrë parasysh kohën e nevojshme për prodhimin dhe dorëzimin e skanerëve, dorëzimi pritet gjatë tremujorit të parë të vitit 2026”, ka thënë Ambasada Gjermane për Express.

Në fund, Ambasada Gjermane thotë se mbetet e angazhuar në mënyrë aktive në monitorimin dhe inspektimin në pikën kufitare në Merdare.

Sipas tyre, institucionet e Kosovës mundet që përmes masave  shtesë të lehtësojë lëvizjen e mallrave në kufi, gjë që mund të përkthehen ne përmirësime të rëndësishme për kompanitë kosovare, gjermane e ndërkombëtare.

Ambasada thotë e këto përmirësime mund të ndodhin shpejt edhe pasur skanerë.

“Veçanërisht, përmirësime të tilla mund të futen shpejt pa kërkuar pajisje të reja, duke krijuar kështu ndikime të menjëhershme pozitive për bizneset dhe mjedisin e biznesit në Kosovë dhe rajon”, kanë përfunduar nga Ambasada Gjermane në Prishtinë.

Kryeministri Albin Kurti në qershorin e vitit 2024 pas vizitës në Hamburg dhe në portin e qytetit gjerman, kishte treguar se Gjermania ka shprehur interesin e saj për ta ndihmuar Kosovën me skanerë me rreze X.