Situata në Serbi në përgjithësi është jashtë kontrollit- e gjithë kjo si shkak të protestave që po zhvillohen tash e sa muaj e ku kërkohet përgjegjësi në lidhje me ngjarjen e ndodhur më 1 nëntor të vitit të kaluar, 15 persona vdiqën nga shembja e një strehe në Stacionin Hekurudhor të qytetit.

Ata kërkojnë përgjegjësi politike dhe penale për tragjedinë.

E një protestë edhe më e zëshme dhe më e madhe është paralajmëruar nesër, ku serbë nga e gjithë bota do të mblidhen në Beograd.

E pas kësaj situate, deputetët e Parlamentit Evropian kanë shkruar një letër të hapur duke i kërkuar Presidentes së Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, që urgjentisht të përgjigjet dhe të mbështesë të drejtat e protestuesve në Serbi.

Letra e tyre, e publikuar nga eurodeputetja sllovene Irena Joveva:

“E nderuar Presidente e Komisionit Ursula von der Leyen,

Ne, deputetët e poshtëshënuar të Parlamentit Evropian, po ju drejtohemi në lidhje me protestat aktuale në Serbi, ku qytetarët kërkojnë transparencë, llogaridhënie dhe sundim të ligjit, ndërsa në të njëjtën kohë nuk marrin mbështetje as parimore dhe as simbolike nga përfaqësuesit më të lartë të BE-së. Kërkesat e protestuesve pasqyrojnë vetë vlerat mbi të cilat është themeluar Bashkimi Evropian. Ndërsa Serbia përparon në rrugën e saj drejt anëtarësimit në BE, Komisioni ka përgjegjësinë të qëndrojë me vendosmëri për liritë demokratike dhe anti-korrupsionin që ajo promovon me kaq krenari, veçanërisht kur këto vlera janë nën kërcënim.

Ne besojmë se situata në Serbi, e cila çoi në protesta, është kulmi i pakënaqësisë së gjatë, duke përfshirë politikën tepër të butë dhe të butë të BE-së ndaj Serbisë në lidhje me vlerat themelore në vitet e fundit. Ne besojmë se angazhimi i BE-së me Serbinë duhet të fokusohet në masa konkrete për forcimin e sundimit të ligjit. Në përputhje me Rregulloren e Planit të Rritjes, Serbia është e detyruar të respektojë mekanizmat demokratikë, duke përfshirë zgjedhjet e lira dhe të ndershme, një gjyqësor të pavarur, media pluraliste dhe sundimin e ligjit. Komisioni duhet të sigurojë që këto kushte të plotësohen përpara se të miratohen fonde të BE-së dhe t’i monitorojë ato vazhdimisht gjatë gjithë procesit. Për më tepër, shtrirja e kompetencës së Zyrës së Prokurorit Publik Evropian (EPPO) në vendet kandidate dhe zbatimi i rregulloreve për kushtëzimin e buxhetit të BE-së për fondet e alokuara për vendet kandidate do të siguronte më tej llogaridhënie dhe transparencë.

Reagimi i Serbisë ndaj këtyre protestave do të jetë një test vendimtar i përkushtimit të saj ndaj standardeve evropiane. Organizatat e shoqërisë civile dhe qytetarët e BE-së me origjinë serbe kanë shprehur shqetësime për shtypjen, duke përfshirë bastisjet e policisë ndaj OJQ-ve dhe dhunën kundër protestuesve paqësorë.

Studentët dhe aktivistët po udhëheqin protesta për llogaridhënie dhe transparencë, e cila është në përputhje me parimet e BE-së. Komisioni duhet të veprojë urgjentisht për të mbrojtur të drejtat themelore të këtyre protestuesve, veçanërisht të drejtën për lirinë e tubimit, dhe të sigurojë që qeveria serbe t’i respektojë ato.

Ne ju nxisim, si President i Komisionit Evropian, të paralajmëroni publikisht Qeverinë e Serbisë deri më 15 mars se çdo shtypje do të ndikojë drejtpërdrejt në integrimin e saj evropian. Kjo përfshin dënimin e frikësimit, dhunës, mobilizimit të kundër-demonstrimeve dhe pranisë së tepruar të policisë. Një deklaratë e qartë tani do të dërgonte një mesazh të fortë se BE-ja nuk do të tolerojë erozionin e mëtejshëm të lirive demokratike në Serbi.

Qytetarët e Serbisë meritojnë mbështetjen e Bashkimit Evropian në luftën e tyre për demokraci dhe drejtësi. Ne jemi të gatshëm të punojmë me ju për të siguruar që Parlamenti Evropian të mbetet një aleat i besueshëm në këtë luftë”.

The people of Serbia are demanding democracy, transparency, and accountability. As a candidate country, Serbia must uphold these principles. Any repression of peaceful protests must have consequences. We call on @vonderleyen to make this clear before March 15👇📄 #SerbiaProtests pic.twitter.com/V45JfdR3lB

— Irena Joveva (@IJoveva) March 13, 2025