Ky vit shënon 150 vjetorin e botimit të tabelës së parë periodike. Ky rregullim i elementeve ndoshta është i njohur vetëm për shumicën prej nesh nga posteri i varur në murin e klasës së kimisë në shkollë. Por kur kimisti rus Dmitri Mendeleev paraqiti vizionin e tij për renditjes e botës kimike në 1869, ajo u cilësuar revolucionare, transmeton lajmi.net.

Kjo, për shkak se tabela periodike është shumë më tepër sesa vetëm një listë e elementeve që njohim. Është një mënyrë e kategorizimit dhe klasifikimit të tyre: gjetja e rendit në rrëmujën e reagimeve kimike.

Realizimi është i atillë që ekziston një model përsëritës – një periodicitet – në vetitë e elementeve, të tilla si mënyra se si reagojnë me njëri-tjetrin. Elementet e njohura mund të klaisifkohen  në rreshta dhe kolona, ​​me ato që rreshtohen në karakteristikat e ndarjes së njëjtë të kolonës, si një familje kimike. Për shembull, neoni, argoni dhe ksenon kanë të njëjtat veti: ato janë gazra fisnike dhe janë jashtëzakonisht hezitues për t’u çrrënjosur në ndonjë reaksion.

Largpamësia e Mendelevit gjithashtu lejoi që ai të konkludonte ekzistencën e elementeve ende të pazbuluara dhe madje edhe të parashikonte vetitë e tij. Ai supozoi se “ekaaluminiumi” duhet të ekzistojë në hendekun e tabelës së tij menjëherë poshtë aluminit; ne tani e njohim këtë element si galium.

Mendelejev kishte vetëm 61 elemente të njohura në kohën e duhur për t’i rënditur, por në fillim të shekullit të 20-të ne kemi identifikuar 85 prej këtyre blloqeve themelore të universit, të cilat të gjitha iu shtuan kornizës mendelejeviane.

Tabela periodike është 150 vjeçe dhe ne duhet të mësojmë se si të mbrojmë përbërësit e saj më të prekshëm. /Lajmi.net/

Artikulli është përkthyer nga e përditshmja britaneze ‘The Guardian’.