Sipas një analize gjithëpërfshirëse, njëqind vjet pasi osmanët humbën Ballkanin, pasardhësit e perandorisë po përpiqen përsëri të depërtojnë në rajon.

“Ndërsa është duke u përpjekur të rris ndikimin e saj në Ballkanin Perëndimor, Bashkimi Evropian jo vetëm që po e bën gjithnjë e më agresive Rusinë, por edhe po rrit ambiciet e Turqisë”, shkruan “Politiko”.

Të enjten krerët e BE takohen në Sofje me kolegët nga Ballkani Perëndimor – Kosova, Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Maqedonia, Mali i Zi dhe Serbia, transmeton lajmi.net

Në samitin e parë të tillë që nga viti 2003, BE-ja do të, siç thuhet, përsërit se dera e saj mbetet e hapur për rajonin, ndërsa liderët e vendeve të Ballkanit angazhohen për të ndërmarrë reformat e nevojshme që të bëhet një ditë anëtar.

Interesi i BE-së që të rris oborrin e saj edhe nga pjesa jugore është shkaktuar për shkak të frikës së rolit të madh të Moskës në rajon – nga ofrimin e aeroplanëve të luftës në Serbi, gjithashtu edhe për pjesëmarrjen e dyshuar të përpjekjes për grusht shtet në Mal të Zi, ka deklaruar “Politiko”.

Udhëheqësit evropianë, shtojnë ata, janë të shqetësuar për ndikimin në rritje të Turqisë në Ballkanin Perëndimor, veçanërisht pasi që vendi ka filluar një rrugë më autoritare.

Teksti na kujton se presidenti francez, Emanuel Makron, para Parlamentit Evropian vuri Ankaranë dhe Moskës në të njëjtën shportë, duke thënë se ai nuk di nëse në Ballkan ka më shumë ndikim të Turqisë apo Rusisë.

Turqia e konsideron Ballkanin si pjesë të sferës së saj natyrore të ndikimit si një ish-fuqi imperialiste me Perandorinë Osmane, e cila arriti kulmin e saj deri në Vienë.

Gjatë sundimit 15-vjeçar të kryeministrit Rexhep Tajip Erdogan, Turqia ka bërë përpjekje të mëdha dhe të rrepta në mënyrë që të arrihet ndikim të fortifikuar më të madh politik, kulturor dhe ekonomik në Ballkanin Perëndimor.

Ajo ka ofruar ndihmë për zhvillim, e udhëhequr nga projekte të mëdha të infrastrukturës, duke hapur universitete dhe ndërtimin e xhamive, inkurajoi biznesmenët turq që të investojnë në rajon dhe inkurajoi dialogun midis komuniteteve fqinjë.

Megjithatë, shtrirja politike e Ankarasë gjithashtu ka një anë të errët, thotë “Politiko”. Erdogan dhe ministrat turq po ushtrojë presion mbi vendet e rajonit për të marrë masa kundër pasuesve të Imamit Fethulah Gylenit që Ankaraja e konsideron përgjegjës për grusht shtetin në tentativë në vitin 2016, shkruan lajmi.net.

Plani i Erdoganit për të mbajtur një takim në Sarajevë më 20 maj në prag të zgjedhjeve turke presidenciale dhe parlamentare në qershor, gjithashtu dëshmon për përhapjen e ndikimit në rajon, sipas portalit dhe kujton se vendet e Evropës Perëndimore ndaluan tubimet e shkëlqyeshëm gjatë fushatës zgjedhore të fundit në Turqi.

“Politiko” thonë se një zyrtar i paidentifikuar në Ministrinë turke të Punëve të Jashtme, thotë se nuk ka arsye për shqetësim të BE-së për shkak të rolit të Turqisë në rajon.

“Unë nuk e kuptoj pse ata janë të mërzitur për shkak të ndikimit të Turqisë në Ballkan. Ne duan të krijojmë marrëdhënie të mirë, ne do të dëshironim tregti me ta, t’i mbështesim në integrimin euroatlantik. Kjo është një situatë ku të gjithë do të jenë të lumtur”, tha ai.

Tregtia e Turqisë me BE është rreth 145 miliardë euro, por Ankaraja ka shumë shpresë për forcimin e marrëdhënieve ekonomike në rajon.

Portali gjithashtu tregon për një rritje të konsiderueshme në tregtinë e Turqisë me Ballkanin Perëndimor “nga 364 milionë euro në 2002 në 2.5 miliardë euro në vitin 2016”.

Gjithashtu theksohet se lidhjet e afërta kulturore, historike dhe fetare e bëjnë Turqinë një partner të natyrshëm për Bosnjës dhe Hercegovinës, Shqipërisë dhe Kosovës me një popullsi të konsiderueshme muslimane.

“Ajo që është më e çuditshme është rritja e tregtisë dhe marrëdhënieve politike me Serbinë, ku ajo e përdoret për të larguar ndjenjën e përhapur anti-turke”, thotë “Politiko”.

“Udhëtimi në autostradë përmes Serbisë, e cila lidh Turqinë dhe Evropën Perëndimore, ilustron ndryshimin: në vitet e fundit, postera reklamojnë hotele dhe restorante për shoferët e kamionëve turq”, dhe ka shenja që tregojnë për xhami në afërsi.

Interesat ekonomike bindin të dy vendet të vënë mënjanë armiqësitë e vjetra.

Gjithashtu, portali kujton vizitën e fundit të Presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq në Ankara dhe bisedimet me Erdoganin në projektet e infrastrukturës dhe në çështje të tjera, dhe është thënë se Turqia është “lojtar i madh, vendi më i fuqishëm në Ballkan”.

Megjithatë, prania ekonomike e Turqisë nuk është ajo që shqetëson aleatët evropianë, por kanë frikë se Turqia mund të ketë ndikim politik në kurriz të Brukselit.

Në lidhje me Turqinë, Rusia, Kina dhe të gjitha vendet e Gjirit demonstrojnë interesin ekonomike dhe politik në Ballkanin Perëndimor, qeveritë e rajonit mund të ndërtojë marrëdhënie të ngushta me partnerët të cilët janë më pak të interesuar në standardet demokratike sesa politika të shteteve të BE-së.

Ish-diplomati turk Sinan Ulgen thotë se Ankaraja ka shprehur në mënyrë të përsëritur mbështetje për integrimin evropian të Ballkanit Perëndimor dhe Turqia është në kontrast në Moskë, nuk ofron “modelin konkurrues politik.”

Shumë analistë thonë se do të ishte e kotë nëse BE-ja është duke u përpjekur të zvogëlojë praninë e Turqisë në rajon në lidhje me lidhjet historike afatgjatë.

Disa analistë frikësohen se qasja agresive e Erdoganit mund të rrisë tensionet mes bashkësive etnike në rajon. Të tjerë, megjithatë, sugjerojnë se shkaktimi i problemeve nuk është në interes të Turqisë.

“Çdo konflikt ose tension në rajon do të zvogëlojë mundësinë e Turqisë për të zhvilluar marrëdhënie më të ngushta dhe marrëdhëniet ekonomike në rajon, si ndryshe prioriteteve Ankarasë”, konkludon analisti Murat Ugur Ekinci, një analist për cështjet e Ballkanit. /Lajmi.net/