Plani i ri për Kosovën: Serbia ta njeh Kosovën, Amerika ta ‘njeh’ Serbinë si fuqi ballkanike

Dialogu mes Prishtinës dhe Beogradit duhet të çojë në njohjen e Kosovës si shtet i pavarur nga Serbia. Nuk ka ardhur ende koha për shkëmbim të territorit të Kosovës dhe Serbisë. Amerika duhet ta ndalë rrëshqitjen e ngadaltë të Kosovës në konflikt të ngrirë. Kosova duhet ta formojë një ushtri të vogël.

Lajme

17/05/2018 19:17

Kështu thotë Instituti Amerikan “East West”, i kryesuar nga ish-ambasadori amerikan në Serbi, Cameron Munter, të cilët flasin për rrugën dhe zgjidhjen e çështjes së Kosovës por edhe të ardhmen e saj.

Bëhet fjalë për një institut që ka një ndikim në publikun amerikan, dhe pikëpamjet që ata vënë në raportet e tyre janë pikërisht pikëpamjet e ekspertëve të rajonit të Ballkanit Perëndimor.

Plani i tyre nuk ka të bëjë me planin amerikan për Kosovën, i cili është dorëzuar në Serbi për të cilën është shkruar, pra është diçka nga një institut amerikan me ndikim, i mbështetur nga politikanët me ndikim, pikëpamjet e tyre të vërteta që përfaqësojnë opinionin që mbizotëron në komunitetin profesional amerikan, transmeton lajmi.net.

Raportit i titulluar “Koha për Veprim në Ballkanin Perëndimor”, u botua kohën e fundit dhe fjalitë e fillimit të tekstit janë pikërisht pjesë e tij.

Raporti analizon, siç shpjegohet, nevojën për veprim urgjent nga SHBA-të dhe BE-ja me qëllim të zgjidhjes së çështjeve të kaluar dhe parandalimin e konflikteve potenciale në Ballkanin Perëndimor.

Në rekomandimet kryesore të diplomacinë amerikane kur është fjala për Serbinë, raporti thekson se “Shtetet e Bashkuara duhet të përmirësojnë dhe të forcojnë marrëdhëniet me Serbinë, shtetin më të madh dhe më të fuqishëm në rajon”.

Dokumenti në të cilin portali “Kossev.info” ka pasur qasje tregon disa detaje të kapitujve që kanë të bëjnë me Kosovën.

Ngrirja e konfliktit

Kosova po hyn në një konflikt të ngrirë, në të cilin statusi i saj ndërkombëtar do të bëhet realiteti i saj i pafat. Në dhjetë vitet e fundit është vërtetuar se edhe njohja e të gjitha shteteve të BE-së, ose një pjesë e rëndësishme të bashkësisë ndërkombëtare, nuk do të ndryshojë qëndrimin e Kosovës me Serbinë, e as nuk do ta zvogëlojë mbështetjen e Rusisë për Serbinë. Zgjidhja kërkon që Serbia dhe Kosova të pajtohen në mosmarrëveshjet e tyre mbi shtetësinë e Kosovës.

Tërheqja e KFOR-it

Normalizimi do të jepte përfitime të prekshme për rajonin. Kjo do të sillte Serbinë më pranë BE-së dhe do t’i lejojë Kosovës të vazhdojë me procesin e anëtarësimit të plotë në OKB dhe organizata të tjera ndërkombëtare. Për shembull, anëtarësimi i Kosovës në INTERPOL do të mundësonte një bashkëpunim dhe koordinim më të madh në luftën kundër korrupsionit dhe terrorizmit. Me kalimin e kohës, me zbutjen e tensionit, normalizimi do të lejonte KFOR-in, që përfshin forca të rëndësishme në Shtetet e Bashkuara, të zvogëlojë praninë dhe angazhimin fizik të saj.

Njohja e Kosovës

Për të ndalur rënien e ngadaltë të Kosovës në një konflikt të ngrirë, Shtetet e Bashkuara duhet të inkurajojnë BE të ringjallë dialogun midis Kosovës dhe Serbisë. Dialogu duhet të çojë në njohjen e Kosovës si shtet i pavarur nga Serbia. Shtetet e Bashkuara duhet të jenë të gatshme të pranojnë masat që palët bien dakord si pjesë e normalizimit të marrëdhënieve të tyre.

Shkëmbimi i Territorit

Në këtë drejtim, SHBA duhet të inkurajojë BE-në të ringjallë dialogun mes Kosovës dhe Serbisë, me mbështetjen e Shteteve të Bashkuara. Pra edhe ky dialog mund të arrijë të normalizohet. Sigurisht një ditë mund të nevojiten sugjerime të reja dhe krijuese. Presidenti serb Aleksandar Vuçiq ka treguar mundësinë e një “marrëveshjeje të madhe” që mund të përfshijë shkëmbimin e territorit të Kosovës dhe Serbisë. Edhe pse ideja është tërheqëse si një arratisje e re nga rrëshqitja në statusin e konflikteve të ngrira të Kosovës, pikëpamja jonë është është kohë për një ide të tillë – individuale, ose si pjesë e një pakete të zgjidhjeve që përmbajnë kompromise të tjera. Nuk është e qartë nëse liderët serbë do të jenë në gjendje të paraqesin një propozim që nuk do të shkaktonte opozitë të fortë në Kosovë.

Një ushtri e vogël për Kosovën

Prania e NATO-s në Ballkan është e përkohshme, kështu që duhet të mbetet. Detyra e NATO-s është të ndihmojë Kosovën të krijojë një “ushtri të vogël të pajisur me armë të lehta”, transmeton lajmi.net.

Ndikimi i Rusisë në Serbi

Konflikti i përhershëm gjithashtu përfaqëson një mundësi të vazhdueshme për ndikimin rus në Serbi. Kjo nevojë e madhe për normalizim përballet me pengesa serioze. Ndërsa të dy vendet kanë arritur një pikë të rëndësishëm të çështjeve të ndryshme – shumë nga marrëveshjet nuk janë zbatuar plotësisht që nga themelimi i zyrës së Prishtinës në Beograd, energjia, njohja e diplomave, kufijtë, doganat. Si minimum, marrëveshjet ekzistuese duhet të përmbushen plotësisht në mirëbesim nga të dyja anët. Lidhur me çështjet kryesore që kërkojnë negociata dhe arritjen e një marrëveshjeje, palët duhet të inkurajohen të bien dakord mbi “hartën rrugore” në nivelin më të lartë që çon në vendimmarrje dhe zbatim.

Pa ndërprerje

Përveç angazhimit aktiv të Kosovës në këtë dialog, Kosova duhet të marrë veprim vendimtar dhe të pavarur për të riafirmuar përkushtimin e saj për parimet që janë në bazë të kritereve të Kopenhages. Puna e dhomave të specializuara duhet të mbështetet, jo të ndërpritet. Në të njëjtën kohë, SHBA dhe BE duhet të këshillohen mirë në planifikimin e pasojave nga aktakuzat. SHBA dhe BE duhet të jenë të gatshëm me mesazhe mbështetjes për stabilitetin e vendit. SHBA duhet të inkurajojnë BE të riafirmojë që Kosova mbetet në një rrugë të besueshme për pranimin, ndonëse mbetet shumë për t’u bërë. Serbia duhet të ketë të qartë  njohjen e Kosovës, dhe kur ta bëjë këtë Serbia mund të bashkohet me BE-në, gjithashtu kjo edhe nuk do ta pengonte as anëtarësimin e Kosovës në BE.

Serbia më e fuqishmja në rajon

Shtetet e Bashkuara kanë nevojë për përmirësimin  dhe forcimin e marrëdhënieve me Serbinë, shtetin më të madh dhe më të fuqishëm në rajon. Ne duhet të tregojmë mbështetje për anëtarësim të Serbisë në BE, në të njëjtën kohë duke mbështetur qëndrimin e BE-së për anëtarin e ri dhe shtetet të pajtohen me politikën evropiane ndaj Rusisë, dhe se Serbia nuk do të bashkohet, nëse nuk e njeh Kosovën, thuhet për të dytën herë në këtë raport.

Anëtarësimi në NATO mbetet opsion

Në anën tjetër, “anëtarësimi në NATO duhet të mbetet opsion për Serbinë, por pritjet e Shteteve të Bashkuara duhet të jenë më të vogël për shkak të trashëgimisë historike të operacioneve ushtarake të NATO-s në rajon, si dhe mundësinë e lartë të opozitës ruse”. Megjithatë, bashkëpunimi me NATO-n duhet të vazhdojë, NATO-n të inkurajon Serbinë të kufizojë lidhjet e saj të sigurisë me Rusinë në tregtinë dhe trajnimin e armëve.

Presione dhe sanksione kundër udhëheqësve rajonalë

Raporti gjithashtu vë në dukje se Ballkani Perëndimor, i cili përfshin Bosnjën dhe Hercegovinën, Maqedoninë, Kosovën, Malin e Zi, Shqipërinë dhe Serbinë, edhe një herë mund të bëhet fushë e shqetësimit për shkak të mangësive në qeverisjen e brendshme, sfidave ekonomike, tensionet etnike në rajon dhe ndikimet e jashtme, transmeton lajmi.net.

“Kuadrin bazë që themeluan Shtetet e Bashkuara dhe BE për të stabilizuar Ballkanin Perëndimor është ende i mundshëm. Por është e nevojshme një qasje e re, që tërësisht merret me mbivendosjen politike, dimensionet ekonomike dhe të sigurisë si dhe sfidave të shumta me të cilat përballet Ballkanin Perëndimor. Politikëbërësit në Uashington dhe Evropë duhet të punojnë së bashku për të përmirësuar strategjinë, dhe për të ri-krijuar partneritet në mënyrë që të adresohen me sukses çështjet të cilat janë në rrezik. Shtetet e Bashkuara dhe BE-ja duhet të jetë në një hap të përbashkët në qasjen e tyre”.

Megjithatë, me përjashtim të stimujve të tillë si bashkëpunimi rajonal ekonomik dhe bashkëpunimi me organet ndërkombëtare dhe NATO, është propozuar që:

“Me politikën e suksesshme nuk mund të zbatohen vetëm stimuj. Duhet të ketë de-stimuj, pra tërheqje të përfitimeve që janë dhënë gjatë periudhës kalimtare. Përveç kësaj, nuk duhet të ketë norma të mbështetës kur shkelet skena e të drejtave ndërkombëtare të njeriut. Marrëveshja në Bosnjë dhe Hercegovinë dhe Kushtetuta e Dejtonit, siç ishte rasti kur Shtetet e Bashkuara vendosën sanksione ndaj kryeministrit të Republikës Serbe në Bosnjë dhe Hercegovinë, Milorad Dodik, ata mund të përfshihen:

– Presioni politik publik dhe privat;
– Sanksionet e synuara ndaj udhëheqësve rajonalë;

– Listat e zeza të investimeve, duke përfshirë eliminimin ose reduktimin e mbështetjes financiare dhe publike të shtetit evropian dhe / ose amerikan.”

Si të përfaqësohet Ushtria e Kosovës

Prania e NATO-s thuhet se është e përkohshme në Ballkan dhe se nuk mund të mbetet cdoherë, andaj detyrë e NATO-s është të ndihmojë Kosovën në krijimin e Ushtrisë së vogël të pajisura me armë të lehta:

“NATO duhet të punojë me Kosovën për të formojë një ushtri të vogël, të pajisur me mbrojtëse ushtarake të lehta. Krijimi i forcave mbrojtëse të Kosovës do t’i mundësoj Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve të saj evropian të reduktojnë angazhimin e tyre të drejtpërdrejt ushtarak në rajon. Për sa kohë që Serbia dhe Kosova gëzojnë një marrëdhënie të qëndrueshme, NATO është i përfshirë dhe na detyrohet të jetë i pranishëm. Kjo do të thotë se prania e NATO-s është e përkohësisht…”. /Lajmi.net/