Tani, një studim i ri nga studiuesit me Laboratorin Jet Propulsioni të NASA-s dhe disa universitete dhe qendra shkencore ka vënë në dukje shkaqet e rrotullimit të papërsosur të Tokës, të quajtur “lëvizje polare”, dhe gjetën se njerëzit po kontribuojnë në të.

Studiuesit përdorën një mori të dhënash të mbledhura gjatë 100 viteve për të ndërtuar modele matematikore për të gjetur shkaqet e tundjeve dhe zbuluan se tre faktorë janë në lojë dhe njerëzimi është përgjegjës për një prej tyre, transmeton lajmi.net.

Dy nga tre faktorët e identifikuar nga shkencëtarët janë rimarrja glaciale dhe konvekcioni i mantelit. Kthimi i akullnajave ndodh kur fletët e trasha të akullit i shtyjnë fizikisht shtresat e tokës, duke i kompresuar ato, por pastaj e lëshojnë atë presion pas shkrirjes. Efektet e epokës së fundit të akullit, e cila do të kishte ngjeshur një sasi të madhe toke në shumë kontinente, ende ndihet sot në formën e rimarrjes akullnajore.

Konvekcioni i mantelit, faktor tjetër i pakontrollueshëm në Tokë, lidhet me punimet e brendshme të planetit tonë. Pllakat në sipërfaqen e Tokës janë në fluks të vazhdueshëm për shkak të lëvizjes së shkëmbit të lëngshëm shumë nën këmbët tona. Studiuesit besojnë se këto rryma gjithashtu kontribuojnë në rrotullimin e papërsosur të planetit.

Faktori i tretë dhe i fundit i identifikuar nga shkencëtarët është humbja masive e akullit në Grenlandë dhe zona të tjera, gjë që është rezultat i drejtpërdrejtë i ngrohjes globale falë aktiviteteve njerëzore. Studiuesit vlerësojnë se Grenlanda ka humbur afërsisht 7.500 gigatona, ose 7.500.000.000.000 tonë metrikë të akullit për shkak të ngrohjes globale.

E gjithë kjo humbje akulli ka ndodhur në shekullin e 20-të, dhe prodhimi i gazit të qelqit është përmendur si fajtori kryesor. Humbja e gjithë asaj mase ka shkaktuar një zhvendosje të rëndësishme në planetin dhe ka kontribuar edhe në tundjen.

“Me identifikimin e këtyre tre kontribuesve të gjërë, shkencëtarët mund të dallojnë ndryshimet masive dhe lëvizjen polare të shkaktuara nga proceset afatgjata të Tokës mbi të cilat ne kemi pak kontroll nga ato të shkaktuara nga ndryshimet klimatike,” shkruan NASA. “Ata tani e dinë se nëse humbja e akullit të Grenlandës përshpejtohet, lëvizja polare ka gjasa të ndodhë gjithashtu”. /Lajmi.net/