Midis majave me dëborë të Nepalit dhe Tibetit, tregimet tregojnë për një krijesë misterioze si majmuni të quajtur Yeti. Dyshuar të jetë një figurë e tmerrshme e njeriut e mbuluar me lesh të pangopur, Yeti vazhdon të nxisë besimtarët e dedikuar ende duke shpresuar për dëshmi se bisha mitike është e vërtetë.
Tani, analiza e ADN-së së mostrave të supozuara Yeti-duke përfshirë flokët, dhëmbët, gëzofin dhe feces-tregon se tregimet janë të bazuara në kafshë të vërteta që kalojnë malet e larta. Rezultatet, të botuara këtë javë në Proceedings of the Royal Society B, janë dëshmia më e mirë megjithatë se legjenda e Yeti është e rrënjosur në arinj Himalayan të zinj dhe kafe, transmeton lajmi.net.
Udhëheqësi i studimit Charlotte Lindqvist i Universitetit Buffalo në Nju Jork dhe ekipi i saj shqyrtoi nëntë mostra Himalayan Yeti nga muzetë dhe koleksionet private. Njëri ishte një dhëmb nga një mostër e mbushur në Muzeun e Malit Reinhold Messner në Itali. Një tjetër ishte një copë lëkure nga një dorë e supozuar e Yeti që u bë një relike fetare në një manastir.
Puna e detajuar e ADN-së tregon se dhëmbja erdhi nga një qen i brendshëm, ndërsa pjesa tjetër e mostrave erdhi qartë nga alfabetet himalajane dhe tibetane të ariut kafe dhe një ari aziatik të zi. Rezultatet ofrojnë një dritare në origjinën e tregimeve Yeti, të cilat janë thënë për shekuj.
“Duke analizuar mostra të Yeti dhe duke treguar se shumica janë nga arinjtë, siguron një lidhje mes miteve të një njeriu të egër të rrallë dhe një krijesë të vërtetë e cila ndonjëherë mund të jetë e frikshme”, thotë Ross Barnett, një biolog evolucionar dhe ekspert i ADN-së së lashtë në Universitetin Durham në Britani e Madhe
Puna gjithashtu lejoi ekipin të krijonte një pemë të re familjare të nëngrupeve të rrezikuar të arinjve aziatikë, të cilat mund të jenë të dobishme në përpjekjet për të mbrojtur kafshët.
Ende Miti

Lindqvist, i cili aktualisht është profesor i asociuar në Universitetin Teknologjik Nanyang në Singapor, u interesua për njohurinë e Yeti për shkak të një keqkuptimi shkencor.
Ajo ishte përfshirë në zbulimin dhe analizën e një nofullës 120,000-vjeçar të ariut polar të gjetur në Arktikën Norvegjeze në 2004. Pothuajse një dekadë më vonë, ajo pa punën e saj të përmendur në një studim të Universitetit të Oksfordit që lidh atë nofulla polare me mbetjet e Yeti.
Sipas gazetës tashmë të debatueshme të botuar në 2014, dy mostra Yeti të leshta nga Butani dhe India e veriut përputheshin me ADN-në e lashtë polare. Ekipi pas tij argumentoi se një ariu polar ariu hibrid mund të jetë ende gjallë diku në malet me dëborë. Lindqvist, megjithatë, nuk ishte i bindur dhe vendosi të dyfishojë kontrollin e gjetjeve për veten.
“Kam pak dyshim se si mund të ketë arinj polare në Himalaje,” thotë ajo. Ajo gjithashtu kishte shqetësime rreth metodave të studimit, sepse ekipi dukej në seksionet relativisht të shkurtra dhe të kufizuara të ADN-së.
Ekipi i saj mblodhi një total prej 24 mostrave nga arinjtë aziatikë dhe pretendonte se ishin edhe ata. Ndërsa ekipi nuk mundi të merrte dorën në mostrat e sakta të leshëve të analizuara katër vjet më parë, Lindqvist dyshon se një nga mostrat e saj erdhi nga kafsha indiane. Ata përfunduan një analizë më të detajuar të sekuencave më të gjata të ADN-së, të cilat ajo thotë se ka më shumë gjasa të japin rezultate të fuqishme.
“Ky studim konfirmon qartë se mostra të testuara të Yeti janë në të vërtetë nga arinjtë që jetojnë në Himalajet dhe në rajonin e Tibetit”, thotë Bill Laurence, biolog i konservimit në Universitetin James Cook në Queensland, Australi, i cili nuk ishte përfshirë në letrën e re.
Për Lindqvist, mbledhja dhe studimi i të ashtuquajturave mbetje të Yeti ishte “një ndjekje e mirë për marrjen e mostrave dhe për të gjetur një pasqyrë më të mirë në historinë evolucionare të arinjve në rajon”.
Për shembull, pema e re e familjes së saj sugjeron që ndërsa arinjtë e kaftë tibetian janë të lidhur ngushtë me arinjtë e gjelbër nga Evropa dhe Amerika e Veriut, arinjtë Himalayan të rrezikuar në mënyrë kritike janë pjesë e një linje të vjetër që mund të ketë ndarë nga të gjitha arat e tjera 650.000 vjet më parë një periudhë e akullnajës në moshën akullore.
Barnett thotë se studimi i ri është dyfish i rëndësishëm, sepse para kësaj, kishte shumë pak punë gjenetike për arinjtë e rrezikuar ose të rrezikuar të rajonit. Ai shpreson se dokumenti do të rrisë kuptueshmërinë e arinjve Himalayan dhe ndihmon në ruajtjen e tyre.
Por edhe me natyrën e fuqishme të zbulimeve të reja gjenetike, shton Barnett, legjenda e Yeti ka të ngjarë të jetojë.
“Ju nuk mund të zhbllokoni një mit me ndonjë gjë të zakonshme si fakte,” thotë ai. “Për sa kohë që tregimet tregohen dhe rishfaqen, dhe mbartet shikohen në kushte të tjera jo ideale ose lënë gjurmët e shkrirjes në dëborë, do të ketë tregime të Yetis”. /Lajmi.net/